Зимбабве улсад жирэмсэн охидыг сургуулиас хөөх явдлыг хуулиар хорьжээ
Энэхүү санаачлагыг эмэгтэйчүүдийн эрхийн төлөө тэмцэгчид анх гаргасан бөгөөд өсвөр насны охидыг жирэмсэн гэдэг шалтгаанаар сургуулиас хөөж байгаа нь тэдний суралцах эрхийг зөрчиж байгаа гэдэг үндэслэлээр тэмцэж байсан юм. Харин саяхан тус улсын засгийн газар сургуулийн насны охидыг жирэмсэн гэдэг шалтгаанаар сургуулиас хөөхийг хуулийн дагуу хоригложээ.
Уг санаачлагыг анх 1999 онд гаргаж байсан ч дорвитой арга хэмжээ авагдаагүй явсаар байсан юм. Харин Covid-19 цар тахлын үед маш олон охид бүсгүйчүүд бэлгийн хүчирхийлэл болон хүсээгүй жирэмслэлтийн золиос болж байгаа билээ. Тийм ч учраас эдгээр охидын сурч боловсрох эрхийг алдагдуулахгүй байхын тулд хуулийг хүчин төгөлдөр болгосон гэнэ.
Жирэмсэн болсон охидын эцэг эхчүүд болон охид өөрсдөө сургуулиас гарах замыг сонгодог байна. Харин сургуулийн зүгээс тэднийг сургуульдаа суралцаж, төгсөх боломжыг хангалттай олгодоггүй бөгөөд, энэ тал дээр зоригжуулах арга хэмжээ ч авдаггүй байна.
Зимбабве улсын Боловсролын Яамны сайд Кайн Матема: Зимбабве улсын хүүхэд бүр эрэгтэй, эмэгтэй ялгаагүй сурч боловсрох эрхтэй. Үүнийг эцэг эх, асран хамгаалагч бүр нь ойлгож, ухамсарлаж, тэднийг сургуульд нь сургаж, боловсрол олгох хэрэгтэй гэжээ.
Зөвхөн 2018 оны байдлаар нийт сурагчдын 12.5 хувь буюу 57500 орчим сурагчид жирэмсэн гэдэг шалтгаанаар сургуулиас гарсан байна. Мөн түүнчлэн гэр бүл болж буй шалтгаан ч үүн дээр нэмэгдэж байгаа аж. Ингэснээр бараг л охид бүр нь бүрэн дунд боловсролыг гүйцэд эзэмшиж чаддаггүй ажээ.
Парламентийн гишүүн, боловсролын зөвлөлийн тэргүүн Приссилла Мисихаирвабви-Мушонга: Боловсролын тогтолцоог хуулийн дагуу эрх тэгш болгох хэрэгтэй. Хэрэв ижил насны охин, хөвгүүн хоёр дундаасаа хүүхэдтэй боллоо гэж үзэхэд эрэгтэй хүүхэд нь сургуулиас гарах шаардлага төдийлөн гардаггүй. Энэ бол шударга бус тогтолцоо. Тиймээс үүнийг хуулийн дагуу дэмжиж хэнийг ч ялгалгүй боловсрол олгох хэрэгтэй гэсэн юм. Нөгөө талаар энэ зөвхөн сайн дурын харилцаанаас үндэслэсэн асуудал ч байдаггүй. Охидыг ахимаг насны этгээдүүд хүчирхийлэх зэргээр ирээдүйг нь үгүй хийдэг. Үүнээс бид боловсролтой болж байж, хуулийн хэрэгжилтийн ачаар л давж гарна. Үгүй бол охид бүсгүйчүүд үлдсэн насаараа хохирно шүү дээ гэжээ.
Гэхдээ жирэмслэлтийн асуудал л зөвхөн охид бүсгүйчүүдийг ирээдүйн амьдралд нь хоцрогдуулж байгаа цор ганц асуудал биш юм. Хэт эрт гэрлүүлэх явдал ч мөн адил. Тэднийг бага насанд нь хүнтэй гэрлүүлдэг бөгөөд гэр бүл болсных нь дараа сургуульд сургах нь тун ховор. Ингэснээр охид бүсгүйчүүдийн дундах боловсролын түвшин тун бага хэвээр байсаар байна.
Гэсэн ч энэ бүхнийг хэрэгжүүлэхэд охид бүсгүйчүүдэд тэгш эрхээс гадна нэмэлт тусламж ч хэрэгтэй байх юм. Үүнд нийгмийн тусламж, санхүүгийн тусламж зэрэг ч мөн ижил хэрэгцээтэй байх юм. Засгын газрын зүгээс охид хэдийгээр жирэмслэн, сургуулиа төгсөж амжилгүйгээр хүүхдээ төрүүлсэн ч гэсэн, сургуульдаа эргэн ирж суралцах боломжыг бүрдүүлж байгаа ажээ.
Эх сурвалж: Al Jazeera