30 жилийн турш зогсолтгүй өссөн Вьетнам улсын эдийн засаг агшиж эхлэв
Сүүлийн гучин жилийн турш Вьетнам улсын эдийн засгийн салбарт зөвхөн сайн мэдээ л дуулдаж ирсэн. 1980-аад оны сүүл үеэс зах зээлийн нээлттэй бодлого баримталж эхэлсэн тус улс дэлхийн томоохон экспортлогч орнуудын нэг болсон төдийгүй тогтвортой өсөлтийн ачаар дундаж давхаргын иргэдийн тоо нийт хүн амын гуравны нэгийг эзлэх болжээ.
Харамсалтай нь коронавирусын тахал энэ бүхнийг өөрчилсөн. Оёдлын компаниудын захиалга буурч, бусад салбарын экспорт гэнэт зогссон байгаа энэ үед Вьетнамын ажилчид дэлхийн эдийн засагт үүсээд буй хямралыг давж гарахаас өөр аргагүй болоод байна. Барууны орнуудын эдийн засгийн өсөлт мөн удааширсан нь Вьетнамын эдийн засгийн өсөлтийг дэмждэг гол салбаруудын нэг болох аялал жуулчлалд том нөлөө үзүүлж эдийн засгийн төв болсон Хо Ши Мин, Ханой хотуудад байдал хэцүүдэж эхэлсэн аж.
Хо Ши Мин хотын гудамжинд жимсний худалдаа эрхэлдэг 55 настай Ле Тхи Хоа "Одоо хүмүүс гудамжинд гарахгүй байна. Сайхан цаг хэзээ ирэх юм бол" хэмээн санаа алдангаа хаалттай далайн хоолны рестораны урд жимсний сагсны хажууд хуванцар сандал дээр суун үйлчлүүлэгч хүлээж байлаа. Коронвирусээс өмнө тэрбээр өдөрт 3 сагс жимс зардаг байсан бол одоо хагас сагсыг зарахтай үгүйтэй болжээ.
Вьетнам бол даяарчлалын шимийг бүрэн хүртсэн орнуудын нэг болж, хөдөө аж ахуйн орноос хэдэн арван жилийн дотор үйлдвэрлэгч орон болтлоо хүчирхэгжжээ. ДНБ-ний нийт хэмжээтэй тэнцэх экспорт хийдэг улсын хувьд Вьетнамын эдийн засаг 2019 онд 7.02 хувиар өсөж дэлхийд энэ үзүүлэлтээрээ 6-д бичигдэж байв. Сүүлийн гучин жилийн хугацаанд тус улсын хамгийн бага өсөлт нь 2.4 хувьтай байжээ. Гэвч энэ оны 2-р улирлын байдлаар Вьетнамын эдийн засаг өмнөх жилийн мөн үеэс ердөө 0.36 хувиар өссөн үзүүлэлт ажиглагдаж байна.
1994 онд тус улсад амьдарч байсан "Инфокус Меконг" судалгааны байгууллагын захирал Ралф Маттаес хэлэхдээ: "Вьетнамын эдийн засаг сүүлийн 30 жилийн хугацаанд тасралтгүй өссөн. Эдийн засгийн нээлттэй бодлого явуулж эхэлснээс хойш байнга амжилтын дунд байсан энэ орон анх удаа хямралын амтыг мэдэрч байна." гэж хэлжээ.
Худалдааны алдагдал
Вьетнамын гаалийн газрын мэдэгдсэнээр, 4-р сард Вьетнамын экспорт өмнөх оныхоос 14 хувиар буурсан бөгөөд импортын хэмжээ өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад ердөө 1.5 хувиар өссөн үзүүлэлттэй гарчээ.
Гэсэн хэдий ч Вьетнамын удирдагчид сүүлийн жилүүдэд арав гаруй томоохон худалдааны гэрээ байгуулсан эдийн засгийн чиглэлийг өөрчлөх байгаагаа илэрхийлсэн бөгөөд энэ оныг "бүсээ чангалж" өнгөрөөх арга хэрэглэх шийдвэр гаргасан юм.
Нийт 14 муж, хотуудад тархсан халдварт өвчний дэгдэлттэй тэмцэж байгаа тус улсын засгийн газар вирусийн эсрэг олон улсын хэмжээнд сайшаагдсан юм. 7 сарын сүүл хүртэл мөрдөгдсөн хөл хорионы дэглэмийн ачаар тус улсад ердөө 800 тохиолдол бүртгэгдэж нэг ч нас баралт бүртгэгдээгүй юм. харин 8-р сарын эхээр хөл хориогоо сулруулсны нөлөөгөөр 1,029 вирусийн тохиолдол бүртгэгдэн 27 хүн нас барсан аж.
95 сая хүн амтай ийм улс Азийн илүү том эдийн засагтай орнуудаас хамаагүй илүү ажиллаж байгаа нь үнэхээр магтууштай.
Сүүлийн жилүүдэд Вьетнам дэлхийн үйлдвэрлэлийн сүлжээнд гол цөм болж байна. Сүүлийн 20 жилийн хугацаанд "Intel Corp", "Samsung Electronics Co", "LG Electronics Inc" зэрэг томоохон технологийн компаниуд, нарны хавтан үйлдвэрлэгч, хувцас үйлдвэрлэгч нар нийтдээ 100 гаруй үйлдвэр Вьетнамд байгуулжээ. Засгийн газрын мэдээллээр 2019 онд Вьетнамын экспортын хэмжээ 264.3 тэрбум ам.долларт хүрсэн нь 2008 оноос хойш 4 дахин өссөн үзүүлэлт юм. Жилийн дундаж цалин энэ хугацаанд 1,154-өөс 2800 ам.доллар болж өсөв.
Харамсалтай нь экспортын хэмжээ өмнөх оны мөн үеийн хагаст ч хүрэхгүй байгаа нь олон сая хүмүүсийн ажлын байр үгүй болоход хүргэнэ гэж эдийн засагчид үзжээ.
Аялал жуулчлалын зовлон
Үүний зэрэгцээ, эдийн засгийн 9 орчим хувийг бүрдүүлдэг аялал жуулчлалын салбарын орлого оны эхний долоон сарын байдлаар 85.4 хувиар буурсан байна. Тус салбараас гол орлогоо олдог хүн амын бараг гуравны нэг буюу 31 сая гаруй иргэн санхүүгийн хямралд өртөх болжээ.
Жуулчлалыг дагаж цэцэглэсэн урлагийн салбар зогсонги байдалд орсноор нийгмийн эмх замбараагүй байдал үүсэх вий гэж орон нутгийн удирдлагууд санаа зовниж байна гэж Хо Ши Мин хотын "Бейкер Маккензи" хуулийн фирмийн менежерийн хамтрагч Фред Берк хэлэв. Тэрбээр төлөвлөлт, хөрөнгө оруулалтын сайд Нгуен Чи Дунгийн хамтаар саяхан Вьетнамын бизнес форумд оролцон хүрэлцэн ирсэн салбар салбарын удирдагч нараас хандан ажилчдаа халахгүй, харин чадах чинээгээрээ үргэлжлүүлэн ажиллуулахыг хүсжээ.
"Infocus Mekong" судалгааны байгууллагаас Вьетнамын оршин суугчдын гуравны хоёр нь том худалдан авалт хийхгүй байхыг сонгож байгаа бөгөөд 63 хувь нь санхүүгийн хямралыг давах гарц хайн томоохон зээл авах бодолтой байгаа гэсэн мэдэгдлийг гаргажээ.
Хо Ши Мин хотын оёдлын үйлдвэрлэгч 34 настай гүйцэтгэх ажилтан 34 настай Буи Вьетнам хэлэхдээ: "Ихэнх нь амарч байгаа, би ч гэсэн өдөрт маш бага цаг ажиллаж байна. Орлого нь буурсан учраас хүмүүс онлайнаар юм зарах, цагийн ажилд орох замаар илүү их мөнгө олохыг бодож байна. Энэ бол шинэ ертөнц ”гэжээ.
Эх сурвалж: Business Insider
