Эрдэмтэд сансар огторгуйн насыг тодорхойлох шинэ аргыг нээжээ
50 гаруй галактикийг судалж үзсэний эцэст Орегон мужийн эрдэмтэд сансар огторгуйг 12.6 тэрбум жилийн настай болохыг тогтоожээ.
Тэд Хаблын аргыг ашиглан дээрх дүгнэлтэд хүрсэн байна. 1929 онд Эдвин Хабл огторгуйн тэлэлтийн хурдыг тооцоолсны дараа гариг эрхсийн тэлэлтийн хурдыг тооцоолох аргыг Хаблын арга хэмээн нэрлэх болсон юм.
Бидний амьдарч буй орчлон хавтгай биш, тогтмол биш ч гэсэн үргэлж өргөжин тэлсээр байдаг. Хэрэв тэлэлтийн хурд тодорхой болбол эрдэмтэд эсрэг чиглэлд ажлаа эхлүүлж, ертөнцийн насыг тодорхойлох боломжтой болжээ. Тиймээс Хаббл тогтмол гэж нэрлэгддэг ертөнцийн тэлэлтийн хурд нь түлхүүр юм.
Энэ тогтмол утгыг хэд хэдэн хүчин зүйлүүд тодорхойлдог. Юуны өмнө, энэ бол орчлон ертөнцийг давамгайлдаг материйн төрөл юм. Эрдэмтэд ердийн ба бараан материйн харанхуй энерги хоорондын холбоог тодорхойлох ёстой. Нягт чанар нь бас үүрэг гүйцэтгэдэг. Материйн нягтрал багатай галактик нь илүү их материйн нягтралтай галактикаас хөгшин байдаг.
Орчлон ертөнцийн нягтрал ба найрлагыг тодорхойлохын тулд эрдэмтэд Вилкинсоны богино долгионы анизотропийн шалгалт (WMAP), Планк сансрын хөлөг зэрэг хэд хэдэн даалгаврыг хийжээ. Их тэсрэлтийн дараа 50 гаруй галактикт үлдсэн дулааны цацрагийг хэмжих замаар энэ мэт төлөөлөгчид орчлонгийн нягтрал, бүтэц, тэлэлтийн түвшинг тодорхойлох боломжтой болсон байна. WMAP ба Планк хоёр төсөл хоёулаа цацрагийн үлдэгдлийг бүртгэж, сансрын богино долгионы зураглал хийжээ.
Үүний ачаар судлаачид огторгуй 1 мегапарсек тутамд 75.1 км тэлж байгааг тэд мэдэж авчээ. 1 мегакарсек нь 1 сая парсектэй тэнцэнэ харин 1 парсек нь 3.3 гэрлийн жилтэй тэнцэх аж.
Ийинхүү тэд тэлэлтийн хурдыг тооцоолж гаргасны дараа дүнд хамгийн хөгшин болон залуу оддын хоорон дахь зайг тооцоолж үзжээ. Ингэснээр хамгийн хөгшин од хэр их хугацааг зарцуулан аялсан болохыг мэдэх боломжтой болсон бөгөөд тэр нь манай сансар огторгуйн настай тэнцэх юм байна.
Эх сурвалж: sciencedaily.com