Санчир гаригийн бүслүүр хурдацтайгаар алга болж байгааг илрүүлжээ
Санчир гаригийг тойрон судалж байсан НАСА-гийн хиймэл дагуул Касини (Casini) 2017 онд тус гаригийн тойрог зам руу орон шатаж, өөрийн даалгавраа дуусгасан. Касинигийн 13 жилийн туршид Санчирийг тойрч цуглуулсан мэдээг НАСА-гийн эрдэмтэд дүн шинжилгээ хийсэний эцэст Санчир гарагийн мөсөн бүслүүр нь саяхан үүссэн, түүнчлэн хурдацтай алга болж байгааг илрүүлжээ.
Өнгөрөгч оны 6-р сард нийтлэгдсэн судалгаанд Касини хиймэл дагуул Санчирийн бүслүүрийн найрлагын талаарх мэдээллийг олж өгч чадсан талаар дурдагджээ. Бүслүүр дэхь чулуулгуудын масс, хэмжээг судлахад том солироос эхлээд хайрга шиг хэмжээ, жинтэй хэлтэрхийнүүд байгаа нь тогтоогджээ.
Санчирын бүслүүр бол манай нарны аймаг хэрхэн ажилладагийг ойлгоход туслах түлхүүр гэдгийг судалгаан дээр онцолсон байна. Учир нь нарны аймаг өөрөө Санчир гарагийнх шиг хэд хэдэн чулуулаг, тоосонцор бүслүүрүүдээс тогтдог. Эдгээр тоосонцор болон чулуулагууд цаг хугацаа өнгөрөхийн хэрээр хоорондоо таталцан гараг эрхэс болон хувирдаг. Харин өнгөрөгч оны 12-р сард бүслүүр дэх элементүүд нь Санчир гарагийн татах хүчний улмаас доош унаж байгааг илрүүлжэээ. Энэ нь Санчир гарагийн агаар мандал руу бороо хэлбэрээр ордог ба 30 минут тутамд Олимпийн усан санг дүүргэх хэмжээний тунадас унаж байна гэсэн тооцолол хийжээ.
"Энэ маягаараа Санчир гарагий бүслүүр 300 сая жилийн дараа бүрэн устах болно. Касини хиймэл дагуул Санчирийн экваторын хавьцаа бүр их хэмжээгээр унаж байгааг олж илрүүлсэн. Тийм учраас одоо бидэнд харагддаг бүслүүр 100 сая жилийн настай үлдсэн гэсэн үг." гэж НАСА-гийн эрдэмтэн Жамес О'Доногев хэлжээ.
Санчир гарагийн бүслүүр нь 4 тэрбум жилийн настай гарагтайгаа харьцуулахад хамаагүй залуу бөгөөд 100 сая жилийн өмнө үүссэн юм байна.