Цахим сүлжээ, интернет хэрэглээ өдөр ирэх тусам улам нэмэгдэж байгаа өнөө үед эдгээр нь цахим халдлагын томоохон бай болоод байгаа юм. Facebook, Youtube зэрэг өргөн хэрэглээний интернет хөтчүүдийг ашиглаж залилан хийх нь ч тун ихэссэн. Эдгээр хэрэглээний сайтууд болон хөтчүүд нь бүхэлдээ сурталчилгаа, гэх мэт хүний анхаарал татах олон контент агуулж байдаг бөгөөд эдгээрийн зарим нь таны хувийн болон дансны мэдээллийг авах зорилго бүхий хуурамч холбоос байх нь ч элбэг.
Эдгээр цахим хөтчүүд ихэвчлэн таныг хувийн мэдээллээ найзын хүрээлэл болон бусад хүмүүст хуваалцах, зураг бичлэгээ нийтлэх зэрэгт үндэслэсэн байдаг бөгөөд залилагч энэ бүхнийг ашиглах нь залиланг тун хялбар болгож өгч байгаа юм.
Үүнээс урган гарах эрсдэлийг тооцоолоход хэцүү, та их хэмжээний эд хөрөнгө, нэр хүнд зэргээр хохирох тохиолдол ч гарч болно. Гэхдээ ингэлээ гээд таныг огт хэрэглэж болохгүй гэсэн үг бөгөөд эдгээр төрлийн халдлагыг сонор сэрэмжээр анзаарч, үүнээс урьдчилан сэргийлж явах нь эдгээр эрсдэлийг үлэмж багасгах юм. Эдгээр залилангууд ихэвчлэн таний зөвшөөрлөөр шаардлагатай мэдээллээ авах аргачлалтай. Та дараах аргачлалуудыг санаад авахад илүүдэхгүй болов уу гэж уг халдлагаас урьдчилан сэргийлж чадах зарим аргачлалыг хүргэж байна.
Линк буюу холбоост анзааргатай, сэжигч хандах
Та цахим орчинд байх үедээ хаана, юуг орж харж байгаагаа сайтар анзаарч байх хэрэгтэй. Эдгээр нь таны гар утас, компьютер зэрэгт вирус дамжуулахаас гадна таны мэдээлэл зэргийг шаарддаг ба зарим нь компьютерт таны нэвтрэх нэр, нэвтрэх эрх зэргийг нууцаар хуулж авдаг программ татаж орхидог тохиолдол ч бий. Манайд энэ төрлийн нэлээд жишээ байсан нь хэрэглэгч цөөнтэй, шинэ вебсайтууд олон тооны хүний анхаарал татах гэсэн гарчиг, этгээд зурагтай мэдээний холбоосыг фэйсбүүкийн групп болгонд тавьдаг байсныг та ч сайн санаж байгаа биз. Дуучин Болд Чулуунчимэг Мөнгөнцэцэг, ингэжээ, тэгж ээ гэх утгатай мэдээллүүд бүтэн жил тойрон ашиглагдсан. Хэрэв та тэр мэдээллийг уншихаар холбоос дээр дарж орвол уг мэдээрүүгээ биш нөгөө л хуурамч хаягруугаа холбож оруулдаг.
Эсвэл найз нөхдөөс чинь бэлэг, урамшуулал ирлээ, энэ холбоос дээр дарж ороод урамшууллын карт хожоорой гэх зэргийн мэдээлэл ч ирдэг. Эдгээр нь мөн л ижил аргачлал юм. Тийм ч учраас тодорхой цөөн тооны, баталгаажсан эх сурвалжийн нэр холбоосыг сайтар санаж, бусдын илгээсэн холбоост нэвтрэхдээ URL буюу холбоосын кодыг маш сайтар анзаарч байж орох хэрэгтэй.
Мэдээллээ нууцлах
Цахим хэрэглээний гол зорилго нь бусадтай холбоо харилцаа үүсгэж, шинэ танилтай болоход чиглэгддэг. Гэхдээ та эдгээр дунд зөвхөн мэдээлэл цуглуулах зорилготой маш олон хуурамч хаяг байдгийг санаж байх хэрэгтэй. Тийм ч учраас өөрийнхөө хувийн нууц болон өөрийн эсрэг ашиглаж болох ямар нэгэн мэдээллийг нийтлэхгүй байх нь зүйн хэрэг юм. Тийм ч учраас өөрийн мэдээллийг нийтлэхдээ маш болгоомжтой хандаж, харагдах сонголтыг нь ч сайн судлаж сонгох хэрэгтэй. Мөн түүнчлэн олон нийтийн сүлжээнд найзын хүсэлт явуулсан хүн тус бүрд цэнзүүртэй хандаж байх нь маш чухал юм. Мөн түүнчлэн тантай найз биш хүмүүс мэдээллийг чинь орж харах боломжгүй болгох тохиргоотой байх нь зүйтэй юм.
Найзын хүсэлт зэргийг сайтар нягтлах
Таны найз болон хамтран ажиллагсадтай чинь ижил нэр зураг бүхий хаяг нээж, мөнгө зээлэх, мэдээлэл авах зэрэг залилангийн арга өнгөрсөн жилүүдэд бас олон удаа ашиглагдаж байсан. Тийм учраас хэрэв найз чинь чатаар таниас мөнгө асуувал шууд туслахаас өмнө эхлээд гар утас эсвэл бусад хэрэгслээр холбоо барьж, тэд өөрсдөө үнэхээр мөн эсэхийг нь сайтар лавлах хэрэгтэй. Яг ижил хоёр хаягаас найзын хүсэлт авсан, түүнийгээ анзаараагүй байдлаас яаралтай хэрэг боллоо, мөнгө зээлээч гэх зэрэгт хууртан тодорхой хэмжээний мөнгө алдаж байсан хүмүүс ч цөөнгүй. Тиймээс найзын хүсэлт авахдаа ч няхуур хандах хэрэгтэй.
Итгэмээргүй сайхан мэдээ байвал залилан байх нь элбэг
Таньд мэйл хаягаар чинь Америкийн ногоон карт хожлоо, эсвэл дансаа бүртгүүлж ороод Засгын Газрын буцалтгүй тусламж аваарай гэх зэрэг мэдээллүүд маш олон ирж байсан биз. Эдгээр залилангууд ихэвчлэн таны хувийн тодорхойлолт, нэр хаяг гэх мэтээс гадна банкны дансны дугаар болон нэвтрэх нууц үг мөн гүйлгээний нууц үг болох CVV код зэргийг авдаг бөгөөд хэрэв та Америкийн ногоон карт-нд бүртгүүлэхээр өөрийн мэдээллээ хуурамч сайтад бөглөж орхивол тэд таны мэдээлэл болон данс дахь мөнгийг чинь захиран зарцуулах боломжтой болно гэсэн үг.
Залилагчид таны анхаарлыг сулруулж, яаралтай хэрэгцээ шаардлага үүсгэж эсвэл нууц мэдээллээр чинь заналхийлэх байдлаар маш олон төрлийн арга ашигладаг. Хэрэв та дээрх зөвлөмжүүдийг анхаарч, өөрийн цахим сүлжээ дэх хэрэглээндээ хэрэгжүүлж чадвал аюулгүй байдал тань тодорхой хувиар нэмэгдэнэ гэдэгт итгэлтэй байна.
Эх сурвалж: FORBES
Та хэдэн настай вэ?
(1348 хүн санал ѳгсѳн)
51-60
23.81%
41-50
22.18%
31-35
13.87%
25-30
10.09%
36-40
8.53%
21-24
6.23%
65+
5.79%
13-16
5.49%
17-20
4.01%
