Цусны даралт гэдэг нь зүрхнээс шахагдсан цус артерийн судасны хананд учруулах даралт юм.
Артерийн даралт ихсэх өвчин гэдэг нь сүүлийн хоёр долоо хоногт дээд даралт буюу систолын даралт / нь 140 мм.муб буюу түүнээс дээш, доод буюу диастолын даралт /доод/ нь 90 мм.муб буюу түүнээс дээш ихэсэхийг артерын даралт ихсэлт гэнэ.
Артерын даралт ихсэлтэнд нөлөөлөх хүчин зүйлс
Удамшил: Удамд нь артерийн даралт ихсэх эмгэг байсан бол анхдагч артерийн даралт ихсэх өвчнөөр өвчлөх магадлал хоёр дахин их байна.
Хүйс: Эрэгтэй хүйс, эмэгтэйчүүд цэвэршилтийн дараа даралт ихсэх магадлал өндөр болдог.
Нас: Нас ахих тусам артерийн судасны хатуурал нэмэгдэж, барорецепторын мэдрэх чадвар бууран зах хязгаарын эсэргүүцэл нэмэгдэж, бөөрний цусан хангамж багасдаг.
Таргалалт: Илүүдэл жинтэй, тарган хүнд артерийн даралт ихсэх нь хэвийн жинтэй хүнээс хоёр дахин, бага жинтэй хүнээс гурав дахин илүү байх магадлалтай гэж үздэг. Биед хуримтлах өөхний байрлал нь артерийн даралт ихсэхэд их нөлөөтэй. Бүсэлхий ташааны харьцаа нэмэгдэх нь артерийн даралт ихсэхтэй шууд холбоотой. Тарган хүн жингээ хасвал артерийн даралт буурна.
Архины хэт хэрэглээ: Артерийн даралт ихсэх тохиолдлын арваас илүү хувь нь архины хэрэглээтэй шууд холбоотой байдаг.
Тамхины хэрэглээ: Тамхи нь эрүүл мэндэд асар их хортой, цагаас эрт үхэлд хүргэдэг гол эрсдэлт хүчин зүйлийн нэг юм. Хөгжиж буй орнуудад тамхины компаниуд хүүхэд, залуучууд, эмэгтэйчүүдийг тамхи хэрэглэхгүй байх талаар маркетингийн хүчтэй бодлого явуулж байна. Тамхинаас шалтгаалсан 40 гаруй өвчин, 20 орчим төрлийн хавдар байгааг шинжлэх ухаан аль хэдийн нотолсон юм. Тамхины хооронд зөвхөн тамхичид төдийгүй түүний дэргэд байгаа хүмүүс нэрвэгддэг.
Давсны хэрэглээ их байх
Давс нь хүний бие махбодид шаардлагатай боловч түүнийг хэтрүүлэн хэрэглэх нь цусны даралт ихсэх өвчин, түүний хүндрэл болох тархинд цус харвах, зүрхний титэм судасны хурц дутагдал, мөн бөөрний өвчинд өртөх өндөр эрсдэл дагуулдаг нь нэгэнт нотлогдсон юм. Иймд дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас насанд хүрсэн хүн өдөрт цайны халбаганы талаар буюу 2-3 гр давс, хүүхэд түүнээс багаар хэрэглэхийг зөвлөж байна.
Сэтгэлийн хямрал буюу стресс
Стрессийн үед хүний биед адреналин хэмээх даавар их хэмжээтэй ялгардаг. Адреналин нь зүрхний цохилтыг хурдасгаж түргэсгэх, судас агшаах үйлчилгээтэй учраас хүн удаан хугацаанд стресстэй явсны улмаас цусны даралт ихсэх эрсдэлд өртдөг байна.
Жирэмснээс хамгаалах эм хэрэглэх
Ихэнх жирэмснээс хамгаалах эм, бэлдмэлүүд нь гормоны найрлагатай байдаг бөгөөд эдгээр нь артерийн жижиг судасуудыг агшаадаг. Иймд ахимаг насны /35-с дээш/ болон биеийн жингийн илүүдэлтэй эмэгтэйчүүдэд даралт ихсэх магадлал илүү байдаг байна.
Эмчилгээ: Артерын даралт бууруулах эмийг эмчийн зөвөлсний дагуу өөрт тохирох эмийг орой бүр 22 цагт ууж хэрэглээрэй.
Эх сурвалж: Himalaya doctor