Хойд туйлд шинээр үүссэн озоны цоорхой битүүрснийг эрдэмтэд зарлав
Энэ оны хавар хойд туйлын дээр үүссэн, урьд нь тэмдэглэгдэж байгаагүй том хэмжээтэй озоны цоорхой битүүрсэн болохыг эрдэмтэд баталсан байна.
Хэвийн бус хэмжээтэй энэхүү нүх нь хүний үйл ажиллагаанаас бус, харин хойд туйлын бага даралттай агаарын эргүүлгээс (vortex) шалтгаалан үүссэн болохыг “Copernicus” агаар мандлын ажиглалтын төв (CAMS)-ийн эрдэмтэд тайландаа дурджээ.
Гэхдээ үүний богино хугацаанд битүүрсэн явдал нь коронавирусын тусгаарлалт болон агаарын бохирдлын бууралтаас шалтгаалсан эсэхийг одоогоор тогтоох боломжгүй байгаа аж.
“Коронавирусын тусгаарлалт нь үүнтэй ямар нэгэн холбоо хамааралгүй байх” Твиттерийн хэрэглэгчид үзэж байна. Тодруулбал энэхүү үйл явдал нь хойд туйлд урт удаан хугацаанд байсан хүчтэй туйлын эргүүлэгээс гаралтай болохоос агаарын чанарын өөрчлөлттэй ямар нэгэн холбоо хамааралгүй гэдгийг дурджээ.
Үүсээд байсан нүхийн хэмжээ асар том бөгөөд хойд туйлын стратосферийн 17 км өндөрт байх озоны ихэнх хувь нь арилсан байв. Хойд туйлд иймэрхүү хүчтэй озоны давхаргийн цооролт хамгийн сүүлд 12 гаруй жилийн өмнө үүсч байжээ.
"Туйлын эргүүлэг буюу вортекс нь дэлхийн хоёр туйлыг хүрээлсэн бага даралт, бага температур бүхий томоохон бүсийг хэлнэ" хэмээн АНУ-ын үндэсний цаг уурын төв тодорхойлжээ. Туйлын эргүүлэг нь байнга оршин тогтнодог бөгөөд зун тодорхой хэмжээнд суларч, өвөл нь эрчимждэг байна.
Озоны давхарга нь дэлхийгээс 14-35 км өндөрт орших бөгөөд биднийг нарны хэт ягаан туяанаас хамгаалдаг.
Өмнөд туйлын озоны давхаргийн цооролт нь стратосферт хүрсэн хлор болон бром зэрэг химийн элементүүдээс үүдэлтэй байдгаараа Хойд туйлд үүссэн цооролтоос ялгардаг байна.
Сайн мэдээ гэвэл 2019 онд өмнөд туйлын озоны цоорхой нь өнөөг хүртэлх хамгийн жижиг хэмжээнд хүрэн агшсан юм. Озоны давхарга нь ямар нэгэн хэлбэрээр, удаанаар өөрийгөө нөхөж байгаа билээ.
Эх сурвалж: CNN