Цалингаа ямар ч шимтгэлгүй бүтнээр нь гар дээрээ авах ямар нэмэртэйг энэ сарын дундуур урьдчилгаа цалингаа авсан иргэд сошиал орчинд сэтгэгдэл үлдээсэн байсан. Өөрөөр хэлбэл, Засгийн газраас аж ахуйн нэгж, иргэний төлдөг нийгмийн даатгалын шимтгэлийг зургаан сараар тэглэсэнтэй холбоотой байв. Дэлхийн зах зээлд өнөөдөр сүүлийн найман жилд хамгийн үнэтэй металл шар алт байна.
Гэвч манай улсын бүх аж ахуйн нэгжийн дөнгөж 0.01 хувийг алтны компани эзэлдэг. Эдгээрийн орлого өсөлттэй ч татварын ихэнх орлогыг бүрдүүлдэг бусад аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаа коронатай холбоотойгоор зогсож орлого буураад байна. Тиймээс татвар бүрдүүлэгч гол аж ахуйн нэгжүүдэд дэмжлэг үзүүлэх зайлшгүй нөхцөл үүссэн. Коронавирустэй холбоотойгоор Засгийн газраас эдийн засгийг идэвхжүүлэх арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж буй ч иргэдийн дунд ойлголтын зөрүү их байна. Энэ сарын 17-нд Засгийн газраас нийгмийн даатгалын шимтгэлээс чөлөөлөх журам баталсан.
Өөрөөр хэлбэл, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгжүүд, төрийн бус байгуулага түүнчлэн төрийн өмчийн болон хувийн их, дээд сургуулиуд зургаан сар нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтөөс чөлөөлөгдөхөөр болж буйг Сангийн сайд мэдэгдээд байна. Өнөөдөр Монгол Улсад 108.8 мянган татвар төлөгч байгууллага байна. Эдгээрийн 99.99 хувь нь дээрх шийдвэрт хамрагдах бол алтны компаниудад хамаарахгүй юм.
Татварын шинэ хуулийн дагуу аж ахуйн нэгжүүд орлогоос шалтгаалан жилд 1-2 удаа тайлан өгдөг болсон. Ингэснээр дээрх 108 аж ахуйн нэгжийн нийгмийн даатгалын шимтгэлийг зургаан сар Засгийн газраас бүрэн даах боломжтойг салбарын сайд онцолж байна. Өмнө авч хэрэгжүүлсэн шийдвэрүүдээс энэ удаагийн шийдвэр иргэдийн амьдралд нэмэртэй байгааг илтгэж байв. Түүнчлэн энэ шийдвэр гарахаас өмнө цалингаа нийгмийн даатгалын шимтгэлээ суутгаж олгосон байгууллагад нөхөж олгох учиртайг тайлбарлаж байна. Мөн орлого нь буураагүй ч ирэх саруудад Засгийн газраас он дуустал нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлөхөөр зохицуулалт хийсэн гэлээ. Нөгөөтэйгүүр, орлого нь буураагүй ч төлөхгүй байхыг аж ахуйн нэгжүүдэд анхааруулж энэ боломжийг ашиглахыг уриалж байв. Эдийн засгийг эрчимжүүлэх Засгийн газраас авч хэрэгжүүлэх долоон арга хэмжээ эхнээсээ хэрэгжиж эхэлж байна. 30 мянган төгрөг болох хүүхдийн мөнгө иргэдийн дансанд шилжсэн бол шатахууны үнэ зарим станцад хямдарсан. Харин одоо ХАОАТ-ыг мөн тодорхой хугацаанд тэглэх хүлээлт татвар төлөгчдийн дунд байна.
Ц.Мягмарбаяр
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
