Австралийн програмист, “WikiLeaks” сайтыг үүсгэн байгуулагч Жулиан Ассанж нь 1987 оноос эхлэн “Mendax” нэрээр төрийн мэдээлэл цуглуулж эхэлсэн байдаг.

АНУ-ын төрийн департамент болон БХЯамны 750,000 орчим хуудас нууц материалуудыг “WikiLeaks” сайтаар дамжуулан ил болгож ”Далайн урсгал” мэт “Мэдээллээ хөвсөн”. Тухайлбал Афганистан, Иракийн дайн, дэлхийн олон улс орнуудын төрийн тэргүүн нарын хуйвалдаан, оффшор бүс дэх эзэмшил хөрөнгө гэх мэт. Нууц материалууд ил болох бүрт олон улс оронд олон зуун мянган хүн “жагсаал” хийсэн.

Ассанжыг АНУ тагнуулын тухай хууль зөрчсөн, засгийн газрын компьютерт нэвтэрсэн гэх мэт 18 хэрэгт буруутган 175 жилийн хорих ял төлөвлөж, Швед улс хүчингийн хэрэгт буруутган мөрдөн мөшгиж эхэлсэн.

Тэрээр 2012 оноос эхлэн Англи улс дахь Эквадорын ЭСЯамны жижигхээн өрөөнөөс гаралгүй 7 жил “Залхатлаа” амьдарчээ.

Түүнд Эквадор “улс төрийн орогнол” олгохоос татгалзан 4 сарын 11 нд Лондон хотын цагдаагийн газарт хүлээлгэн өгсөн.  

Их британы шүүх “Барьцаагаар суллагдсан нөхцөлийг зөрчсөн” хэргээр 350 хоног хорих ял оноосонд “Үгүй ээ! Энэ бол гутамшиг” хэмээн шүүх тамхим дахь хүмүүс хашгирч эсэргүүцсэн юм. Жагсагчид шүүхийн гадна “АНУ, Их Британи Ассанжаас савраа тат!” хэмээн хашгирч, “Ассанжийг сулла”, “Үнэнийг чөлөөл”, “Ассанжийн эрх чөлөө бол бидний эрх чөлөө” гэсэн зурагт хуудсуудыг барьсан байв.

Ассанжийн 2010 онд холбогдсон хүчингийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгосныг Швед улсын прокурорын газраас 2019 оны 11 сарын 19 нд мэдэгдэж тэрээр “шийтгэгдэхгүй” болсон.

АНУ-ын ХЗЯам Ассанжийг шилжүүлэн авах хүсэлттэй холбоотой сонсгол 2020 оны 2 сарын 24 нөөс хэлэлцэгдэж байна.   

Жулиан Ассанж нь телевизийн нэвтрүүлэг хөтөлж, сайтаа ажиллуулаад явж болох байсан ч дэлхийн томоохон удирдагчдын нууц хуйвалдааныг илчилсэнээр хүн төрөлхтөний “Амьд домог” болж шударга үнэний төлөө “Үнэнийг гэрчилсэн учир Бурхан түүнтэй хамт” бизээ.