"Хар арьстнууд IQ муутай" гэж хэлсэн Их Британийн ерөнхий сайдын зөвлөхийг ажлаас нь халжээ
Их Британийн ерөнхий сайдын зөвлөх Эндрю Сабиски нь расизм (арьс өнгөөр ялгаварлан гадуурхах) болон евгеникийн (эрүүл ухаалаг хүн цаашид үр төлөө үлдээх эрхтэй тухай сургаал) шинж чанартай үг хэлснийхээ төлөө огцрох болжээ. Сабискийн урьд өмнө хэлж байсан хачирхалтай мэдэгдлүүдийг түүнийг ерөнхий сайдын зөвлөх болохын өмнөхөн буюу нэгдүгээр сарын сүүл хэсгээр сонин сэтгүүлүүд нийтэлж эхэлсэн билээ.
2014-2016 онуудад Сабиски нь хэд хэдэн шуугиантай мэдэгдэл хийсэн бөгөөд жишээ нь хар арьст хүний IQ нь цагаан арьст хүнийхээс доогуур байдаг тухай юм. Бас энэ хүн нь “доод төрөлт анги бий” болгох хүсээгүй жирэмслэлтээс сэргийлэхийн тулд шинэ залуу үеийнхнийг жирэмслэхээс хамгаалах хэрэгсэл заавал хэрэглэх ёстой гэж хэлж байжээ.
Мөн хүүхдийн оюуны чадамжийг дээшлүүлэх эм тариа хэрэглэхийг дэмжиж "модафинилийг долоо хоногт нэг удаа хэрэглэснээс гарч болох хохирол нь ихдээ л жилд нэг хүүхэд нас барах биз" хэмээн мэдэгдэж байсан байна.
Иймэрхүү хачирхалтай мэдэгдлүүд хийж байгаа зөвлөх нь ямар замаар, яаж яваад ерөнхий сайдын зөвлөх болсон тухай хүндхэн асуултууд Борис Жонсонд тавигдах болжээ. Гэсэн ч ерөнхий сайд болон түүний засгийн газрын төлөөлөгч дээрх асуултад хариулахаас татгалзсан байна.
Ерөнхий сайд, түүний сайд нарын танхимын энэ үйлдэл нь парламентын олонх болох Консерватив намын олон хүний дургүйг хүргэсэн бөгөөд депутат Кэролайн Ноукс нь нь "Сабиски мэтийн иймэрхүү хүмүүс Британийн засгийн газарт байх ёсгүй" гэж дургүйцлээ илэрхийлжээ.
"Эндрю Сабискийн талаарх асуултад хариулахаас сайд нарын танхим татгалзсан гэдгийг сонсоод итгэж чадахгүй нь. Би түүнийг таньж мэдэхгүй ч хамтарч ажиллах хүн биш гэдгийг харин сайн мэдэж байна" хэмээн тэрээр өөрийн твитертээ бичжээ.
Жонсоны сөрөг хүчин болох Лейборист намынхан нь ерөнхий сайдыг дээрх асуултад хариулахыг шаардсанаас гадна өөрийн туслагч болох Сабискийн тэр бузар муухай үзэл бодлыг дэмждэг эсэх талаар хариулт бас давхар шаарджээ.
Сабиски ямар замаар Жонсоны багт орсон нь үнэндээ тодорхой болсон зүйл юм. Түүнийг энэ тушаалд томилоход ерөнхий сайдын гол зөвлөх Доминик Каммингс хамгийн их нөлөөлсөн бөгөөд энэ хүнийг Британийн хэвлэл мэдээллийнхэн “саарал хамба” хэмээн нэрлэдэг билээ.
2020 оны эхээр Каммингс өөрийн сайт дээр "бүтэлгүй, этгээд хүмүүс"-т хандаж өвөрмөц сэтгэлгээ, ур чадвартай бол, бидэнтэй хамтарч ажиллах хүсэлтэй бол хамтарч ажиллахад бэлэн гэсэн утгатай зар тавьж байсан юм.
Жонсоны зөвлөх энэ шалгаруулалтыг үндсэндээ ганцаараа шийдэн явуулсан бөгөөд уг албан тушаалыг сонирхсон хүмүүс өөрийн мэдээллийг Британийн засгийн газрын хаягаар биш Каммингсийн хувийн и-мэйл хаягаар явуулах ёстой байсан гэдэг.
Их Британийн “саарал хамбын” иймэрхүү зан араншин нь шинэ зүйл биш ба тэрээр улс төрийн хүрээнд ийм хачирхалтай үйл хөдлөлөөрөө алдартай нэгэн билээ. Энэ хүн нь 2016 оны референдумын үеэр "гарахын төлөө саналаа өг" гэсэн компанит ажил зохион байгуулж, амжилтад хүрч байсан учир Brexit-ийг санаачлагчдын нэг гэсэн алдартай болсон байна.
Каммингс ерөнхий сайдын зөвлөх болохоосоо өмнө Их Британийн “ үл бүтэх улс төрийн системийг” өөрчлөх хүсэлтэй гэдгээ хэд хэдэн удаа хэлж байсан бөгөөд The Guardian-ны тоймчдын үзэж байгаагаар энэ хүн нь сайд нарын танхимд ирснээсээ хойш дээрх үзэл бодлоо идэвхтэй хэрэгжүүлж эхэлсэн бололтой.
Каммингс нь Жонсоны засгийн газрын гаргасан ихэнх гол шийдвэр болох хугацаанаас өмнө сонгууль явуулах, Brexit-ийн төлөө ямар нэг буулт хийхгүй тэмцэх гэх мэт зүйлүүдэд хамгийн их нөлөө үзүүлсэн хүн гэдэг. Түүний энэ зүтгэл зарим нэг багахан өөрчлөлттэйгөөр хэрэгжиж байгаагийн хамгийн том жишээ нь Лондон 2020 оны 1-р сараас ЕХ-ноос гарсан явдал юм.
“Саарал хамбын” сүүлийн үед хийсэн ажлын нэгийг 2-р сарын 13"нд хийсэн Британийн засгийн газрын бүрэлдэхүүнд оруулсан өөрчлөлт гэж үзэж байна. Тухайн үед сангийн сайд байсан, Борис Жонсоны хамтрагч болох Сажид Жавид нь Каммингстай үзэл бодлын маргаанаас болж албан тушаалаасаа огцорсон билээ.
Британийн хэвлэл мэдээлэлд бичиж байгаагаар бол Сажид Жавид нь өөрийн багийн гишүүдээ ерөнхий сайдын буюу Каммингисийн хүмүүсээр солихыг эсэргүүцэж байснаас ийнхүү огцроход хүрсэн байна.
Улс төрийн хүрээнд Жонсоны зөвлөхийн хийж буй үйл ажиллагаанд ихээхэн шүүмжлэлтэй ханддаг бөгөөд консерватив намын гишүүн, депутат Рожер Гейл нь Каммингсийг “ өмхий үгтэй тэнэг амьтан “ гэж шууд нэрлэж байв.
“Хэрвээ ерөнхий сайд нь энэ хүнийг Даунинг-стритээс хөөж явуулахгүй бол засгийн газар нь сүйрэх бөгөөд үүний шалтгаан нь тори-тэмцэгчид биш, ноён Корбин ч биш (лейборист намын тэргүүлэгч Жереми Корбин) харин Доминик Каммингс байх болно хэмээн Гейл хэлснийг “BBC” дамжуулжээ.
Одоогоор ерөнхий сайд нь Каммингсийг огцруулах бодолгүй төдийгүй түүний үйл ажиллагаанд сэтгэл хангалуун байгаа тухайгаа саяхан ярьсан байна. Гэхдээ Сабискийтэй холбоотой гарсан шуугианаас болж хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд “Их Британийг чухам хэн удирдаж байна вэ “ гэсэн асуултыг улам ихээр тавих болж байгаа билээ.
Расист Сабискийг зөвлөхийн албан тушаалд авсан нь Каммингс өөрөө цагаан арьстнуудын давуу талыг зөвшөөрдөг гэсэн үг биш юм. CNN-ий найдвартай эх сурвалжийн мэдээлснээр бол Сабискийн үзэл бодол нь Жонсоны гол зөвлөхөд ердөө л сонирхолтой зүйл төдий бөгөөд тэрээр Сабискийн янз бүрийн үзэл бодлыг доог тохуу хийн элэглэх нь байнга тохиолддог зүйл гэнэ.