Сүүлийн үед компаниуд ажлын байран дээрээ бясалгалыг нэвтрүүлж ажилчдадаа бясалгал хийх боломж олгодог болжээ. Ингэснээр ажилчдынх нь сэтгэл санаа тогтворжиж амар амгалан болох агаад ажлын чадамж нэмэгдэж, үр дүнд анхааран ажилладаг болох нь тогтоогджээ. Томоохон бизнесмэнүүд энэхүү зүй тогтлыг ухаалгаар олж харан, ажил хэрэг болгосноор бизнес нь илт сайжирсан гэсэн сэтгэгдлүүд интернэтэд хөвөрч байгааг олж үзэж болно. Баясалгал нь өөрийн ухаан билгээ зөв зүйлд төвлөрүүлэх хамгийн шилдэг арга төдийгүй оюун санааны дээд дасгал хэмээн дэлхий нийтээрээ хошуурцгааж байна. Зөвхөн оффис ч гэлтгүй томоохон их дээд сургууль, түүгээр ч барахгүй дунд сургуульд хүртэл бясалгалын танхимуудыг нээх болжээ. Өдөрт тогтмол хугацаанд бясалгал хийдэг хүүхдийн тархи сэргэгээр ажиллаж, өөрийн дуртай, хийхийг хүссэн зүйлдээ цаг хугацаа, энергиэ зарцуулснаар илүү их амжилт олдог хэмээн бясалгал нэвтрүүлсэн сургуулийн багш нар онцолжээ.

Компани дээрээ бясалгал хийх боломжтой болсон ажилчдаас судалгаа авахад судалгаанд оролцогчдын 91 хувь нь соёл, ёс зүйд эерэгээр нөлөөлсөн гэж мэдэгджээ. Түүнчлэн 88 хувь нь хамтрагчдаа санал болгохыг зөвлөсөн бол 66 хувь нь стрессээс ангижирсан, эсвэл стрессээ удирдаж чаддаг болсон гэж, 63 хувь нь ажил дээрээ өөрсдийгөө удирдах чадвартай болсон гэсэн байна. Харин 60 хувь нь анхаарлаа төвлөрүүлж, шийдвэр гаргах чадвар нэмэгдсэн гэсэн бол 46 хувь нь инноваци, бүтээлч байдал нэмэгдсэн гэжээ.

“Apple” компанийн захирал агсан Стив Жобс бясалгалын соёлыг ажилчдынхаа дунд нэвтрүүлж байжээ. Ингэхдээ тэрээр зэн баясалгалыг сонгосон бөгөөд ажилчдадаа бясалгалын өрөө бэлдэн өгч, өдөр бүр 30 минутын бясалгал хийх боломж олгожээ. Мөн “Google”, “Yahoo” компаниуд ч ажилчдадаа бясалгал санал болгодог аж. P&G компанийн захирал хүмүүст спорт заалнаас илүү бясалгалын танхим хэрэгтэй хэмээн үзээд ийм өрөөнүүд олноор нь тохижуулсан байна. Тэрээр ажилчдадаа “Таны амьдралд тулгарч байгаа асуудлуудыг биеийн дасгал хөдөлгөөнөөр биш, оюун санааны дасгалын хүчээр ухаалаг шийдэж болно шүү” гэж хэлдэг гэнэ.

“Nike” компани саяхнаас бясалгалын тусгай хөтөлбөрийг ажилчдадаа санал болгожээ. Тэдний зүгээс зохион бүтээгч хүмүүс оюун санаагаа тогтвортой байлгаж, саруул ухаанаар сэтгэх нь сайн бүтээл төрөн гарах суурь байх болно хэмээн мэдэгдсэн. Америкийн томоохон энтертайнмент компани болох HBO саяхнаас гэгээрлийн тухай цуврал киногоо цацаад буй. Тэгвэл энэ киноны зарим зураг авалтыг өөрсдийн компанийн байранд байх спорт заал болон бясалгалын танхимуудад авсан аж. Алдарт Офра Уинфри ч өөрийн 400 ажилчинтайгаа өдөр бүр бясалгал хийдэг гэнэ. Бясалгал тогтмол хийдэг болсноор ажилчид нь маш их хүсэл эрмэлзэлтэй болж, суурь өвчнүүдээсээ салан, нойр хоолондоо ч сайжирч хувийн амьдралд нь маш их эерэг өөрчлөлт гарсан талаар онцолжээ.

Ийнхүү соёлтой орнуудын толгойлогч компаниуд бясалгалыг бүтээмжтэй ажиллахын гол түлхүүр гэж үзээд, өдөр тутмын ажлынхаа нэг хэсэг болгон, компанийн соёлын шинэ хандлагыг хөгжүүлж байна.

Бясалгал гэж юу вэ?

Бясалгал нь хувь хүний ухамсраа удирдах, сэтгэлийн амар амгаланг олох, бусдыг болон ертөнцийн мөн чанарыг ойлгон танихын тулд үйлддэг оюун санааны дасгал юм. Бид өдөр тутамдаа янз бүрийн асуудлуудтай тулгарахдаа гарах арга замаа өөр өөрийнхөөрөө хайж олдог шүү дээ. Энергийн урсгалыг өөрт ашигтайгаар, эрчим хүч, баяр баясал болгон авах уу эсвэл зовлон, өвчин болгож өөртөө наах уу гэдгийг хүн ухамсраараа, сэтгэлээрээ шийдвэрлэж байдаг. Зөв, эерэг, ухаалаг шийдвэр гаргаж, тайван, аз жаргалтай амьдрахад бясалгал тусалдаг болох нь тогтоогдчихсон. Бясалгал нь эрт дээр үеэс олон шашны уламжлалд байсаар ирсэн бөгөөд ихэвчлэн гэгээрэх, өөрийгөө танин мэдэхүйн нэг арга болжээ. Бясалгалын хамгийн эртний бичвэр Энэтхэгийн Вээдийн шастирт ул мөрөө үлдээсэн байдаг “Даяттри”-гийн тарни юм. МЭӨ VI-V зуунд Хятадад Күнзийн шашнаар дамжин хөгжжээ. Мөн хиндүизм, жайнизм болон эртний буддын шашны улбаагаар Энэтхэгт дэлгэрсэн байдаг. МЭ 100 оны орчмоос зэн урсгалын бясалгал номлол Хятадад чан, Солонгост сеон, Вьетнамд тянь нэрээр түгсээр 653 он гэхэд Сингапурт баясалгалын анхны танхим нээгдэж байсан түүхтэй аж. Азийн олон орноор бясалгалын хэлбэрүүд ийнхүү түгсэн нь торгоны замтай холбоотой гэнэ.

Улмаар XIX зууны сүүл үеэс дэлхийд соёлын хувьсгал өрнөж, харилцаа холбоо нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор барууны орнуудад хүчтэй дэлгэрч, Азиас гаралтай бясалгалын практикийг өрнөдөд дамжуулж эхэлжээ.

1893 онд Чикаго хотод зохиогдсон Дэлхийн шашны парламент нь бясалгалын тухай өрнөдийн мэдлэгийг дээшлүүлсэн чухал үйл явдал байв. Барууны үзэгчид анх удаа Азийн сүнслэг сургаалыг хүлээн авсан нь энэ юм. Үүнээс хойш буддын сургаал дээр суурилсан бясалгалын янз бүрийн хэлбэрүүдийг хүмүүс сонирхох болж, ашрамууд (бясалгал номлол хийх ариун дагшин газар) нээгдэж, Харвардын сургуульд бясалгалын тухай лекцүүд тавигдаж, зэн сургаалыг зааж эхэлсэн байна.

Хиндүизм

Хиндү шашны хэв маягтай бясалгалын олон хэлбэр байдаг. Орчин үеийн болон уламжлалт хиндү шашинд Йог болон Диян нь хүн өөрийн мөнхийн сүнсийг ухамсарлаж хайрлах арга юм гэж үздэг. Материас ангид, мөнхөд орших сүнсээ хөгжүүлье гэвэл йог хийх бясалгах шаардлагатай гэсэн ухаан. Орчин үед Хатха йогийг бясалгалын нэг хэлбэр хэмээн үзэж хүмүүс олноороо хичээллэх болжээ.

Жайнизм

Жайнизм бясалгал нь хүн өөрийгөө ухамсарлаж, сэтгэлээ бүрэн эрх чөлөөнд хүргэх буюу аврагдах зорилготой. Жайнизм нь пиндаста-диян, падаста-диян, рапаста-диян, рапатита-диян, савиря-диян гэх мэт бясалгалын аргыг ашигладаг. Жайнизмд Мантрагийн баялаг уламжлал ч байдаг. Мантра аялгуу нь жайн лам нар болон дагалдагчдын өдөр тутмын амьдралын чухал хэсэг юм.

Буддизм

Бясалгалын үндсэн арга нь эртний Буддын шашны бичвэрүүдэд хадгалагдан үлдсэн бөгөөд багш-шавийн барилдлагаар дамжин олширч, төрөлжиж ирсэн. Ертөнц даяар хамгийн өргөн тархсан тул буддист биш хүмүүс ч энэ төрлийн бясалгалуудаар тогтмол хичээллэдэг гэсэн судалгаа байдаг аж. Теравада уламжлалаар оюун ухаанаа хөгжүүлэх тавин арга, төвлөрлийг хөгжүүлэх дөчин арга гэхчлэн байхаас гадна төвөд уламжлалын мянга мянган төрлийн харааны бясалгал байдаг аж.

Будда эрүүл мэндийн бясалгалаас үүдэлтэй оюун санааны хоёр чухал чанарыг тодорхойлжээ. Эдгээр нь амар амгалангийн бясалгал буюу самади, бодит үнэнийг байгаагаар нь харах бясалгал буюу випашня. Самади бол өөрийн сэтгэлийг амар амгалангийн төлөв рүү чиглүүлэх арга бол випашня нь ертөнцийн аливаа үйл хэргийг бодит байдлаар нь олж харан, цэцэн цэлмэгээр хүлээж авах үйл юм.

Даогийн бясалгал

Энэ нь Хятадын уламжлалт анагаах ухаан, тулааны урлагт суурилсан бясалгал юм. Энэхүү бясалгал нь гурван түвшинтэй бөгөөд олон жил бясалгасан бясалгагчид махан биеийн хэмжүүрээс халин гарч сүнслэг байдлаар оршин, сансрын энергиэр биеэ дүүргэн орчлонгийн уудамд аялдаг гэлцдэг.

Бясалгахын ач тус буюу хэрхэн бясалгаж эхлэх вэ?

Гүнзгий түвшинд бясалгагчид хэзээ ч, хаана ч бясалгах чадвартай байдаг бол эхлэн бясалгагчдад орчин хамгийн чухал нөлөөтэй гэнэ. Бясалгаж эхлэхийн өмнө өөрийгөө тайвшруулж, элдэв бодлуудыг санаанаасаа авч хаях нь таны хийх эхний алхам юм. Сэтгэл тайван байх нөхцөлийг бүрдүүлсэн газрыг сонгох нь чухал. Магадгүй лаа асаасан, анхилуун үнэртэй, бурхны хөрөг дүртэй орчин танд төсөөлөгдөж байгаа байх. Тусгай ийм өрөө бэлдэж болох ч гэлээ алба үгүй, хамгийн гол нь цэвэр цэмцгэр газарт л бясалгаж эхэлбэл санаа бодол будилж, үймцэхгүй гэнэ. Эмх замбараагүй орчинд сэтгэл санаа дагаад замбараагүй болдог. Мөн бясалгалын эхэн үед аниргүй орчинг сонгох нь зүйтэй. Хотын шуугиантай амьдралд бид оройн цагаар хүмүүсийг унтаж амарсны дараа юм уу өглөө эрт, хөл хөдөлгөөн эхлээгүй үеийг сонгон бясалгавал илүү үр дүнтэй байх гэнэ. Ингээд өөрийн биед эвтэй байхаар, булчингууд сул байхаар бодож сууна. Зэнгийн төрлийн зарим бясалгалд огт хөдөлж болохгүй гэдэг. Бусад бясалгалд бол чилсэн хөлөө хөдөлгөж амраах зэрэг нь нэг их асуудал биш байдаг аж. Бурхны шашинд хөгжим даган бясалгахыг сайшаахгүй. Учир нь гадаад орчны, зохиомол амар амгалангаар бясалгах нь хуурмаг зүйл болох магадлалтай. Ингэхийн оронд өөрийн дотоод амар амгаланг чагнаархах нь жинхэнэ утгаараа оюуны их тайвшралыг олдог гэнэ. Анх эхэлж буй хүмүүс 3-5 минут бясалгахад хангалттай. Үүнээс удаан хугацаанд анхаарал сарниж, бясалгалыг үр дүнгүй, хэцүү болгох аюултай аж. Мөн өдөр бүр тогтмол хийх хэрэгтэй. Хамгийн гол нь өөрийгөө хүчлэлгүй гэхдээ бас тууштайгаар бясалгаж байж дараагийн түвшин рүү ахидаг байна. Дараахь гурван зарчмыг байнга санахад илүүдэхгүй.

Сэтгэл одоо цагт байвал бясалгал

Сэтгэл тайван, эргэлзээгүй, хүлээлтгүй байвал бясалгал

Сэтгэл сэтгэл гэгдэхээ больж, анхны буюу өөрийн эх төлөвтөө шилжихийг бясалгал гэнэ.

Бясалгал үйлдэгч алдартнуудын заримаас:

• Билл Гейтс (Microsoft компанийн тэргүүн)

• Уилл Смит (Холливуудын алдарт жүжигчин

• Коби Брайнт (Тэрээр өөрийн бэлтгэлийг жигд байлгахын тулд өглөө бүр бясалгадаг байжээ)

• Майкл Жордан (Сагсан бөмбөгч), Пил Жексон (Майкл Жорданы дасгалжуулагч)

• Женифер Лопез (Опрагийн шоун дээр тэрээр өдөр бүр бясалгал хийх нь надад одын амьдралаар тэнцвэртэй амьдрах боломж, олгодог хэмээн ярьж байжээ)

• Арнольд Шварцнейгер

• Жеорж Лукас (Тэрбумтан, “Оддын дайн”, “Юрийн галавын цэцэрлэг”, “Индиана Жонс” кинонуудын зохиолч )

• Клинт Ийствүүд (Холливуудын алдарт кино найруулагч тэрбээр 40 орчим жил бясалгалаар хичээллэжээ)

• Жессика Альба (Холливуудын жүжигчин)

• Кетти Перри (Бясалгал түүний амьдралыг орвонгоор нь өөрчилсөн гэдэг)

• Жефф Вейнэр (LinkedIn-ий тэргүүн)

• Эрик Риперт (Дэлхийн хамгийн алдартай тогооч. Өглөө бүр нэг цаг бясалгах нь өдрийн турш аз жаргал болон амар амгаланд байр тавьж өгөхийг надад заадаг гэсэн байна)

А.МӨНХЗУЛ