Монголд боловсролын систем нь дампуурсан тул монгол залуус угийн суурь боловсрол муутай, эх оронч үзэл, итгэл үнэмшилгүйн дээр Хятадын зөөлөн бодлогод автахаараа тэр дороо "монгол" биш болж хувирч байна.

Өнөөдөр мянга мянган монгол оюутнууд Хятадад сурдаг гэх бөгөөд тэдний дотор Хятадын тэтгэлгээр сурдаг нь олон. Тэтгэлэгтнүүд яг юу сурч гийгүүлж байгаа нь үл мэдэгдэх боловч нэг зүйлийг сайн ярьж ухуулдаг болж байна. Тэд юм л бол "Хятад агуу гүрэн", "Хятад хүн сайн, соёлтой", "Хятадыг дагвал цэнгэлийн манлай"-д хүрнэ, "Хятадыг дагаж хөгжихгүй хаачих юм" гэх утгатай юм их ярьдаг болжээ. Өнөөгийн монгол оюутан охидын хувьд баян хятадын иргэнтэй сууж, хятадын хөгжлийн үр шимээс хүртэх нь бараг мөрөөдөл болж хувирч байна. Тэр бүү хэл Хятадын колони болбол бид Өвөр Монгол шиг хөгжинө гэж ярьж яваа залуус ч гарч ирж байна. Өөрсдөө эх орондоо юу ч хийж бүтээхгүй хэвтэж, Хятадыг хоосон шүтдэг, эх орноо хятадуудын хоол болохыг хүсдэгээ нуудаггүй залуу үе гарч ирнэ гэдгийг тусгаар тогтнолын төлөө тэмцсэн, социализмын үед Монголыг бүтээн байгуулсан өвөг дээдэс нь төсөөлж ч байгаагүй биз.

Гэвч Хятадын Ухань хотод хятадуудын иддэг бузар хоол унднаас болж үхлийн аюултай короновирусын халдвар дэгдсэний дараа тэдний зарим нь ч болов Хятад "диваажин биш", зовох цагт тэднийг "тусгаар тогтносон эх орон" нь аварна гэдгийг ойлгов бололтой. Уханьд үхлийн аюулт ханиад дэгдсэний дараагаас өвчний голомтоос ирж аваач ээ гэж гуйх тэдний нэн өрөвдөлтэй байдлыг монголчууд бүгд харж элэг нь эмтэрч, төр засаг нь нисэх онгоц илгээж авчрав. Тэд эх орондоо ирж мах шөлөө ууж идээд, "жинхэнэ диваажин"-д байна гэдгээ мэдэрч, энэ тухайгаа, бас тусгаар Монголын ард түмэнд талархаж буйгаа хэвлэл мэдээлийнхэнд ярьж байна. Харийн хоол, соёл, эд мөнгө, хувцас биш, харин гишгэх газар хамгийн чухал гэдгийг монгол хүн бүр хүүхэд цагаасаа яс махандаа тултал ойлгосон цагт Монгол улс жинхэнээсээ мандан хөгжинө!