1. Ямааг самнахгүй бол зуны халуунд ноолууртайгаа хачигандаа баригдаад тураад намрын сүүл сар гэхэд бээрч үхнэ. Тиймээс тухайн ямаандаа бол буян хийж байна гэсэн үг. Итгэхгүй бол халуун зунаар ноолууран цамц өмсөөд гадуур яваад үзээрэй.

2. Самнаж авсан ноолуураа борлуулж хотод байгаа оюутнуудынхаа төлбөрийг хийдэг юм.

3. Ноолуур бол хүний биед харшил багатай хамгийн сайн материал эко бүтээгдэхүүн юм.

4. Дэлхийн олон улс ноолуурын зах зээлд өрсөлдөж бүтээгдэхүүнээ АНУ.д гаргах мөрөөдөлтэй ажилладаг. Үүнийгээ дагаад том эдийн засаг, олон хүний орлого, ажлын байр, амьжиргааны эх үүсвэр, технологи, хөрөнгө оруулалт гээд яригдана.

5. Ноолуур самнахад тэр мал нядалгааны газар ямар ч хамаагүй. Тэр мал нядалж байгаа бичлэг харуулж байгаа нь давхар далд зорилго агуулж байгааг илтгэж байна. Магадгүй Ноолуурын хамгийн том өрсөлдөгчид болох БНХАУ-ын бизнесмэнүүд Монгол ямааг өрөвдүүлж Монголын малчдыг харлуулах зорилго гэж бодож байна. Тэрнээс ноолуур ярьж байснаа гэнэт юун нядалгааны бичлэг ороод ирэв. Ямаа самнана гэдэг нь хүн үсээ засуулахтай л адил зүйл.

6. Номинжин шиг хүмүүс тодорхой хэмжээний олны танил одонцорууд тухайн хэлж ярих гэж байгаа зүйлээ сайн судла. Хөдөө очоод ганц удаа ямаа самнаж байгааг нүдээрээ хар. Хонины ноос хяргах, ямааны ноолуур самнах бол олон жил уламжлагдан ирсэн Монгол ёс, уламжлал юм.

7. Цагаан хоол, өвс ногоо идээд ямаанаас доор сэтгэхүйтэй болдог гэдгийг Номинжин харууллаа.

8. Ганц хүн улс орноо яаж хорлож болохыг бас Номинжин харууллаа.

9. Номинжин мэтийн бараг Монгол хэлээ ч сайн мэдэхгүй, Монгол ёс, заншил ахуй амьдрал бүүр ч ойлголтгүй хүнтэй санал нэг байгаа олон залуусдаа ташрамд хэлэхэд ном сайн унш, түүхээ сайн судал гэж хэлье. Бас амаа тат. Бага ярь их сонс.

10. Номинжингийн бичлэгт ямарч логик алга. Ямааг хайрлаад байгаа юм уу, үзэн ядаад байгаа юм уу ойлгосонгүй. Ямаа ихээр үржихээрээ байгаль орчин, бэлчээр сүйтгэнэ ч гэх шиг тэгснээ ямааг тарчлаан зовоож самнаж байна ч гэх шиг. Эрүүл Монгол хүн лав ойлгохгүй юм байна.

11. Ямаа бол янгууч адтай амьтан. Түүнийг барьж аваад зүгээр хүлэхэд л баашилж орилдог. Тэрнээс бол зовж тарчилсандаа биш. Баашилж байгаа ямааг хараад асар их өрөвдөж байгаа хүнээс асуухад малаа маллаж ашиг шимийг хүртэж амьдардаг малчид цаашлаад үндэсний үйлдвэрлэгчид, баялаг бүтээгчдийнхээ зах зээлийн сувгийг нь хаах гэж яагаад уриалж байгаа юм, самнуулж буй ямааг өрөвдөж чадсан хүн бүхэл бүтэн ноос ноолуурын салбараар нь гутаан доромжилж тэдний үйл ажиллагаанд саад болоход энэ олон хүмүүсийн хүч хөдөлмөр, амьжиргааны эх үүсвэрийг таслахад наад өрөвч сэтгэл чинь хаачсан юм бэ?

2020.01.19

Э.Миеэгомбо