Хятад улс Шиньжянд хоригдож буй 1.5 сая Уйгаруудыг сулласан гэж мэдэгджээ
БНХАУ-ын засгийн газар Шиньжянд хоригдож буй Уйгарууд болон бусад үндэсний цөөнхүүдийг сулласан гэж мэдэгдсэн боловч үүнийг батлах нотолгоо өгөөгүй байна.
Өнгөрсөн долоо хоногт 1.5 сая орчим Уйгарчуудыг "дахин хүмүүжүүлэх" зорилгоор хоригдоод байгаатай холбогдуулан Шиньжян мужийн захирагч Шохрат Закир Бээжинд болсон хэвлэлийн бага хурлын үеэр тэднийг суллана хэмээн амласан юм. Харин түүнийг амлалтдаа хүрсэн эсэхэд олон улсын хүний эрхийн байгууллагууд эргэлзсэн хэвээр байгаа аж.
Олон улсын хамтын нийгэмлэг тус бүс нутагт нийтдээ 1.5 сая муслимыг улс төрийн боловсрол олгох төв нэртэй хуарангуудад хорьж, хүний эрх зөрчиж байгааг шүүмжилдэг. Харин Хятадын засгийн газар тэднийг сайн дураараа үнэ төлбөргүй боловсрол эзэмшиж байгаа гэж тайлбарладаг байв.
Закир өчигдөр энэ талаар “Яг одоогоор бүх суралцагчид хичээлээ дуусгаад засгийн газрын дэмжлэгтэйгээр ажил олж, амьдралын нөхцөлөө дээшлүүлээд байна” гэж мэдэгджээ.
Экстремист үзэл санааг арилгахын тулд тэдэнд хятад хэл, хууль эрх зүйн боловсрол олгох хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн гэж тэр тайлбарласан байна. Харин хэчнээн хүн хоригдож байсан, тэднээс хэд нь суллагдсан зэрэг тоо баримтыг өгөхөөс Закир зайлсхийжээ.
Өнгөрсөн долоо хоногт АНУ-ын конгресс Уйгаруудыг хамгаалах хуулийн төслийг дэмжсэн нь Бээжингийн ширүүн эсэргүүцэлтэй тулгарсан юм.
Энэ явдлын дараа Хятадын засгийн газар Шинжааны нөхцөл байдлын талаар хүчтэй суртал нэвтрүүлэг явуулж эхэлсэн байна. Өнгөрсөн Баасан гарагт CCTV суваг Шинжаанд болсон террорист халдлагуудын дүрс бичлэгийг багтаасан баримтат киног үзүүлжээ.
“Шинжааны олон үндэстэн угсаатнуудын аж амьдралд терроризм аюул учруулж байхад АНУ хараагүй мэт өнгөрсөн. Харин одоо Шинжааны ард иргэдийн амьдрал дээшилж, хөгжил цэцэглэлтийн замдаа орсныг хараад АНУ-ын засаг захиргаа зориуд муухай харагдуулах ажиллагаа явуулж байна” гэж Шохрат Закир хэвлэлийн хурлын үеэр Вашингтоны бодлогыг шүүмжилсэн юм.
Эмнести Интернэшнл тэргүүтэй хүний эрхийн байгууллагууд уйгаруудыг чөлөөлснийг батлах баримт одоогоор олдоогүй байгааг мэдэгджээ. Шинжаан нь гадаад ертөнцөөс таслагдсан байдаг тул үнэн бодит мэдээлэл олж авахад хэцүү байгаа гэнэ.