Намайг Кристина гэдэг. Би бие дааж беларусь, польш, англи, герман хэлийг амжилттай сурсан. Харин би эдгээр гадаад хэлүүдийг сурсныхаа ачаар найман жил сэтгүүлчээр ажиллаж, бизнесийн шинжээчийн магистрын зэргийг бие дааж хамгаалсан.
Мөн би герман хэл сурч эхэлснээсээ ердөө 17 хоногийн дараа гэхэд Германы Мюнхен хотод ажилд орж байлаа. Одоо би Германы Регенсбургт амжилттай ажиллаж, амьдарч хүүгээ өсгөж сууна. Харин би өнөөдөр та бүхэнд өөрийнхөө олон гадаад хэл амжилттай сурч чадсан нууцаа хуваалцахаар шийдлээ. Миний гол нууц бол…..
Юунаас эхлэх вэ?
Шинэ гадаад хэл сурахын тулд та эхлээд ямар аргаар сурвал илүү хурдан бас уйдахгүйгээр сурч чадах вэ гэдгээ олох хэрэгтэй. Та ном унших дуртай, кино цуврал үзэх дуртай аль эсвэл бүр комик ном унших дуртай байж ч болно. Хамгийн гол нь дуртай зүйлээрээ дамжуулж хэл сурч болдог гэдгийг л ойлгох хэрэгтэй.
Мөн та хэд хэдэн өөр аргыг хослуулсан ч болно. Өдөрт дор хаяж хоёр арга хослуулбал бүр ч илүү үр дүнтэй. Жишээлбэл: Хөгжим сонсохынхоо хажуугаар дууных нь үгийг сурч буй хэл дээрээ харах, оройд нь кино үзэх гэх мэт.
Бас нэг чухал зүйл бол хэл сурах явцад танд амралтын өдөр гэж байх ёсгүй. Юун түрүүнд хэлний мэдлэгийнхээ түвшинг тодорхойлоод түвшнээ ахиулахын тулд ямар хичээл үзэх, ямар арга ашиглах зэргээ ажилдаа садаа болохооргүйгээр төлөвлөөрэй.
Ингээд бид танд хэл сурч болох сонирхолтой 6 аргыг танилцуулж байна.
1. “Үзэх”
Энэ аргын тухайд танд “YouTube”, онлайн телевиз, гадаад хэл дээрх кино гээд олон хэрэгсэл тус болно.
Санал болгох “Youtube” сувгууд: “English with Lucy”, “engVid”, “ETJ English”, “EnglishLessons4U”
Эдгээр сувгуудыг үзэхийн хажуугаар танд сонирхолтой байж болох ток шоу, влог, танин мэдэхүйн богино бичлэгүүд үзсэн ч болно. Хамгийн гол нь эдгээр бичлэгүүд таны сурч буй хэл дээр байх ёстой гэдгийг мартаж болохгүй.
Кино, цуврал үзэж хэл сурах миний арга бол эхлээд хадмал орчуулгатай кино үзэх. Ийм хадмал орчуулгатай киног та хаанаас бол хаанаас ч олж чадна. Эхлээд монгол хадмалтай үзэж эхэлж болно. Дараагаар нь тухайн хэлээр нь хадмал орчуулгыг нь хийсэн кино үзэх хэрэгтэй. Ингээд дараа нь тодорхой хэмжээнд ойлгодог болоод ирэхээрээ ямар ч орчуулгагүй кино үзээд үз. Гэхдээ өмнө нь хадмал орчуулгатай үзсэн киногоо хадмал орчуулгагүйгээр давтаж үзэх хэрэгтэй. Ингэж үзээд та үр дүнг нь шууд мэдрэх болно.
2. “Унших”
Би бол цахим номын сан буюу “Kindle”-ийн тусламжтайгаар уншдаг. Харин цаасан хэвлэлд дуртай хүмүүс бол хоолны тухай сэтгүүл юм уу, өсвөр үеийнхэнд зориулсан зохиол уншиж болно. Харин саяхан би бас нэгэн шинэ зүйл олж мэдсэн нь унших, сонсохыг хослуулж болдог “Blinkist” сервисийг юм. Эндээс та англи хэл дээр нийтлэгдсэн номуудыг аудио хэлбэрээр сонсож болно. Ингэснээр уншиж буй зүйлийнхээ яаж дууддаг дуудлагыг нь давхар сурч болдгоороо давуу талтай санагдсан.
3. “Сонсох”
Энэ тохиолдолд та уйтгартай хичээлүүд сонсох ямар ч хэрэг байхгүй. Нэг л зүйлийг ахин дахин давтаад байх нь хэнд сонирхолтой байх билээ дээ. Харин оронд нь сонирхолтой сэдвээр ярилцдаг суваг олж нээ. Энэ аргыг хэрэгжүүлж болох хамгийн тохиромжтой хэрэгсэл бол “Podcast” юм. Эндээс та сонирхдог чиглэлийнхээ дагуух хэд сонсоод ч уйдахааргүй харилцан яриа, хичээл эсвэл зүгээр л нэг буу халалт гээд хүссэн бүхнээ олж болно. Үнэхээр сонирхолтой зүйлээ олоод авсан бол хэзээ ч хаана ч сонсож болох давуу талыг нь ашиглаж автобус унаанд, гүйж явахдаа, хоол цай бэлтгэж байхдаа ч сонсоод байж болно.
Бас нэг арга бол сурч буй хэл дээрээ дуу сонсох. Үгийг нь цээжилж амжаагүй л бол нэг дууг 20 удаа ч сонссон болно. Би бол утсаараа байнга сонсдог. Дууны үгийг нээгээд ойлгохгүй байгаа үгээ нэг бүрчлэн орчуулж харж бай. Ингэж орчуулчхаад эргээд сонсоход та арай өөр мэдрэмж авах болно.
4. “Тоглох”
Хэрвээ та тоглоом тоглох сонирхолтой бол тоглоомоор ч мөн хэл сурч болно гэдгийг сонсоод баярлах нь гарцаагүй. Ямартай ч үг цээжлэх, үг таах гээд маш олон тоглоомууд таны үгийн санг баяжуулсаар байх болно. Түүнчлэн детектив төрлийн тоглоомуудаас та маш олон үг сурах боломжтой байдаг. Миний санал болгох тоглоом бол “Mystery Case Files: Return to Ravenhearst”. Энэ тоглоом зүгээр л супер. Та энэ тоглоомын мөрдөгч болох бөгөөд үл мэдэгдэх хэргийг мөрдөх болно. Харин энэ тоглоомыг тоглоод дуусахад та маш олон шинэ үг сурсан байх болно гэдэгт мөрийцсөн ч бэлэн байна.
5. “Бичих”
Аль ч хэлээр бичиж сурна гэдэг нь танаас ахисан түвшний мэдлэг шаардана гэсэн үг. Тухайн хэлээр маш сайн ярьдаг атлаа хоёр үг ч холбож бичиж чадахгүй хүмүүс олон байдаг. Гэхдээ л бичнэ гэдэг хэлний мэдлэгээ дээшлүүлэх чухал алхам юм.
Ямартай ч та Фейсбүүк, Инстаграм зэрэг олон нийтийн сайтуудад тухайн хэлээр ярьдаг, тухайн улсын иргэнтэй найзууд болоод сонирхолтой, олон сэдвээр харилцан бичиж, бичсэн пост зэрэгт нь сэтгэгдэл үлдээх зэргээр бичгийн чадвараа сайжруулж болно. Энэ нь таныг тухайн хэлээр бичиж сурахад маш чухал сургууль болно.
6. “Ярь, байнга ярь”
Миний хамгийн сайн багш нар бол Германаас ирсэн найзууд минь байсан. Та дүрэм сайн мэддэг, яриа сайн ойлгодог байлаа ч амьд харилцаа юу юунаас чухал. Тухайн хэлээр ярьж сурах хамгийн үр дүнтэй супер арга бол зүгээр л тухайн хэлээ өөрийн хэрэглээгээ болгох. Тэр хэлээр ярьдаг хүмүүсийг олж сонирхолтой сэдвээр ярилцах. Харин би бол найзуудтайгаа ярилцахаас гадна заавал зав гаргаж ярианы клубт явдаг байсан.
Танд онцгойлон зөвлөхөд монголд ийм ярианы клубууд маш олон байдаг шүү. Ийм клубуудыг олохын тулд та ердөө Фэйсбүүкийнхээ хайх хэсэгт “Speaking club” гэж хайхад л хангалттай. Энэ үед Фэйсбүүкийн алгоритм ажиллаж танай улсад байгаа бүхий л ярианы клубуудыг танд санал болгох болно.
Би хэл сурах өөрийн арга замаа сонгосон. Харин та нарт яг энэ л танд тохирно гэж тулгах гэсэнгүй. Тиймээс ямартай ч та дуртай хэлбэрээ олох хүртлээ бүгдийг нь туршиж үзсэн ч болно. Хэрэв та зөв аргаа олчихвол хэл сурах тийм ч хэцүү биш гэдгийг ойлгох болно. Амжилт хүсье.
