“Washington Post” сонин Монголчуудаас уучлалт гуйжээ
“Washington Post” сонин өнгөрөгч долоо хоногт болсон АНУ-ын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Жон Болтоны Монгол Улсад хийсэн гэнэтийн айлчлалтай холбоотой нэгэн нийтлэл гаргажээ. Энэхүү нийтлэл дээр Монгол улстай АНУ-д ямар чухал ач холбогдолтой холбоотон болохыг тайлбарлаад зогсохгүй Болтоны үйлддэл хэрхэн Ерөнхийлөгч Трамп болон Монголын эрх баригчдад сөргөөр нөлөөлсөн тухай өгүүлжээ. Ингээд та бүхэнд тус нийлэлтийг хүргэж байна.
"Та өнгөрсөн долоо хоногт Монгол улсад болж өнгөрсөн зүйлийг сонсоод харамсах байх. АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга ЖонФ.Керригийн 2016 онд "Ардчиллын баян бүрд" гэж нэрлэсэн Монгол улсад Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Жон Болтон Жон Болтон албан ёсны айлчлал хийжээ. Гэвч үүнээс болоод Болтон Вашингтон хотод бусдын шүүмжлэл болон хошигнолын гол бай болчхоод байна.
Бараг бүх АНУ-ын хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл нь Болтоны Улаанбаатарт хийсэн айлчлал нь Ерөнхийлөгч Дональд Трамп цөллөгт явуулж буйтай адилтгасан юм. Ерөнхийлөгч бүр телевизийн нэвтрүүлэгч, сэтгүүлч Такер Карлтоныг Солонгосын хойг руу авч явсан нь Болтонд бүр том цохилт болсон гэж болно. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл өчигдөр Болтоны айлчлалыг сарын өмнө төлөвлөсөн бөгөөд түүнийг АНУ-ын гол холбоотонтой харилцах харилцааг бэхжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн гэж мэдэгдэхэд сурвалжлагчид үүнийг нь хошигнол мэт хүлээж авсан юм.
Мөн энэ үеэр “Их 20”-ийн дээд хэмжээний уулзалтад оролцох АНУ-ын багт багтаж явсан Ерөнхийлөгч Доналд Трампын охин Иванка Трамп их гүрнүүдийн удирдагч нарийн яриан дундуур орж буй бичлэг цахим ертөнцөд цацагдаж, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд түүнийг улс төрийн тогтсон дэг жаягаас гажууд бүдүүлэг авир гаргаж байна гэх шар мэдээгээр бусад чухал сэдвүүдийг бүдгэрүүлсэн нь харамсалтай.
Иванка гадаад бодлогоор тоглож байхад Болтон гадаад бодлого явуулж байв. Тэрбээр Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Гадаад хэргийн сайд, Батлан хамгаалахын сайд, Вашингтонд суух Монгол Улсын элчин сайд, парламентын болон бусад албан тушаалтнуудын төлөөлөгчидтэй уулзав. Болтон үүгээрээ олон жилийн өмнө Монголын АНУ-ын гадаад харилцаанд үзүүлэх чухал ач холбогдлыг ойлгож Монголтой харилцаагаа бэхжүүлэх нь зайлшгүй хийх ёстой зүйл гэж мэдэгдсэн төрийн нарийн бичиг асан Жеймс Бейкерын зөвлөгөөг дагаж байгаа юм.
Болтон мөн АНУ-ын Ардчилсан нам болон Трампийн бусад шүүмжлэгчдийн үргэлж гомдоллож байдаг нэг ч болов зүйл дээр анхаарлаа хандуулсан нь энэ. Тухайлбал тэрбээр энэхүү айлчлалаар Хятад, Оросын тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд тус болох ардчилал хөгжсөн орнуудтай харилцаагаа өргөжүүлж байгаа бөгөөд Монгол улс дээрх 2 орны дунд байдаг хирнээ АНУ-ыг "гуравдагч хөрш" гэж дууддаг аж.
Монголд хийх олон чухал зүйлс бий. Конгресс тус оронтой хийх худалдааны хэмжээг нэмэгдүүлэх тал дээр шахалт үзүүлж байгаагийн дээр Монгол бол Япон, Өмнөд Солонгостой адил НАТО-гийн түнш орон юм. Монголчууд Ирак, Афганистанд Америк цэргүүдийн хамтаар мөр зэргэцэн энхийг сахиулж байгаа. Мөн Монгол улс нь дэхийн хамгийн хүчирхэг дарангуйллын засаглалтай хамгийн том орны дунд тусгаар тогтнол, ардчиллаа хамгаалж үлдсэн орон.
Гэхдээ Жон Болтон Улаанбаатарт хийх айлчлалаа шууд цуцлаад Солонгосын хойгийн цөмийн хөтөлбөрийг эцэслэх тухай дээд хэмжээний хэлэлцээрт нэгдэх бүрэн боломжтой байжээ. Трамп-Ким нарын хэлэлцээрт Пхеньянд илүү их шахалт үзүүлэх ёстой гэж үздэг үзэл Болтон оролцсон бол ийм ялагдал хүлээхгүй байсан байх гэж судлаачид таамаглаж байна. Гэвч шинжээчид Трампыг энэ тал дээр магтах ёстой. Учир нь Ерөнхийлөгч Доналд Трампын засаг захиргаа Монголын эрх баригчдад хүртэх ёстой хүндэтгэлийг нь үзүүлэхээр Болтоныг илгээсэн нь тун оновчтой шийдвэр юм.
Гэхдээ Трампын Солонгосын Хойгт хийж буй айлчлал тийм ч том нөлөө үзүүлж чадахгүй л болов уу. Харин Монгол улс ирээдүйд АНУ-ын хувьд чухал холбоотон болох нь мэдээж. Тийм учраас Болтон эдийн засаг гэхээсээ илүүтэй улс төрийн чухал хөрөнгө оруулалт хийсэн гэж болно.
Мэдээжийн хэрэг, Монголын удирдагчид АНУ-Монголын харилцаа хүчтэй гэдгийг дэлхий нийтэд харуулахыг л хүсч байсан. Үүний оронд тэд Болтоны хамтаар бусдын доог болсон төдийгүй тэр өдөр болсон Солонгосын хойгийн хэлэлцээрт дарагдаад өнгөрөв бололтой.
Тийм учраас Америк-Монголын түншлэлд итгэдэг америкчуудын нэрийн өмнөөс Монгол найз нөхдөөсөө уучлалт хүсье."