Бичил уурхайчдын “БҮТЭН” ирээдүй

Бичил уурхайчдын “БҮТЭН” ирээдүй

Цаг сайхан болжээ. Нэгэн цагт “нинжа” хэмээн нэрлэгдэж, нийгэмд шоовдорлогдож явсан гар аргаар алт олборлогч иргэд нэгдэн, нөхөрлөл байгуулж “бичил уурхайчид” нэрийн дор шударгаар хөдөлмөр эрхлэдэг болсон байна. Мэдлэг боловсролгүй, мал нь зуданд барагдсан малчид л амьдрахын эрхэнд алт угааж, амьжиргаагаа залгуулдаг гэх ойлголтыг ч халахаар, техникийн мэдлэгтэй, тэмүүлэл дүүрэн бичил уурхайчдыг бэлтгэж эхэлжээ.

“Би Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр сумынх. Багаасаа гэрийнхээ цахилгааны утсанд гарсан багахан гэмтлийг янзлачихдаг, цахилгааны утасны нарийн холбооснуудын утга учрыг олохыг хүсдэг байсан. Тиймээс сонирхолоо мөрөөдөл болгож, ирээдүйд нутагтаа хэрэгтэй мэргэшсэн цахилгаан ч болохыг хүссэн” хэмээн ярих хэвлүүхэн бор охин Дархан-Уул аймгийн Уул уурхай, эрчим хүчний политехник коллежийн үйлдвэрийн цахилгааны 1б ангийн оюутан. Өдгөө 18 настай.

 

Швейцарийн хөгжлийн агентлагаас “нинжа” нар эд хүчээ авч хөөгдөж туугдаж явсан цаг үед манай улсад “Тогтвортой бичил уурхай” төслийг эхлүүлсэн. Энэхүү төслийн үр дүнд “нинжа” биш бичил уурхайчид олширч хариуцлагатайгаар алт олборлож, олборлосон алтаа ном журмын дагуу тушааж, ашигаа шударгаар хувааж авдаг болсон зэрэг олон ахиц дэвшил гарсан. Төслийн хүрээнд бичил уурхайчдын боловсролтой, мэдлэгтэй, ур чадвартай ирээдүйн боловсон хүчнүүдийг ч бэлтгэж эхэлжээ. 

Дархан-Уул аймгийн эрчим хүчний политехник коллеж байгуулагдаад 79 жилийн нүүрийг үзэж буй. Энэ коллеж Швейцарын хөгжлийн агентлагтай “Тогтвортой бичил уурхай” төсөлд бичил уурхай эрхлэгчдэд зориулсан хөдөлмөр аюулгүй байдлын сургалт, ажил мэргэлжийн чиг баримжаа олгох сургалт, бичил уурхай эрхлэгчид болон тэдний үр хүүхдүүдийн мэдлэг, боловсролыг дээшлүүлэх, мэргэжилтэй болгох гэсэн гурван чиглэлээр хамтран ажиллаж, сургалт явуулж байгаа аж. Одоогийн байдлаар баяжуулалтын оператор, уул уурхайн чиглэлээр 25 бичил уурхайчинг бэлтгэсэн байна. Бэлтгэсэн уурхайчдаас 5 уурхайчин Сэлэнгэ аймгийн “Болд төмөр Ерөө голын уурхай”-д ажиллаж байгааг тус коллежийн сургалтын албаны менежер Д.Чадраабал бахархан ярьсан.

Үйлдвэрийн цахилгааны нэгдүгээр дамжааны оюутан Б.Эрдэнэчимэг “Би энэ жилээс сургуульд элссэн. Төгсөөд төрж өссөн газартаа очиж уурхайд ажиллана. Манай Хүдэр сум уурхай хөгжсөн газар. Тиймээс сайн сураад нутагтаа хэрэгтэй л хүн болмоор байна. Яагаад гэхээр манай нутагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа уул уурхайн компаниудад нутгаас минь биш огт өөр аймаг, сумаас мэргэжилтнүүд урилгаар ирж ажилладаг. Харин би нутгаасаа төрсөн, нутгийнхаа компанид ажилладаг чадварлаг мэргэжилтэгн болмоор байна. Би сурч эхлээгүй байхдаа тоолуур гэж юу байдгийг ч мэддэггүй байлаа. Одоо бол хараад л хүчдэлийн хэмжээг нь мэднэ. Багш нар тоног төхөөрөмжийг хэрхэн ажиллуулах вэ гэдгийг зааж байгаа. Магадгүй бусад сургуульд онол их заадаг бол энд практик суурилсан сургалт явуулдаг учраас сонирхолтой, сурхад хялбар байдаг. Мөн сургууль үнэ төлбөргүй. Тэгсэн хэр нь сарын 70 мянган төгрөгийн тэтгэлэг олгодог нь давуу тал гэж харж байгаа” хэмээсэн юм.

Б.Эрдэнэчимэг охины анги 22 хүүхэдтэй. Тэднээс дөрөв нь эмэгтэй. Эмэгтэй ч гэсэн нутагтаа үнэлэгдсэн цахилгаанчин болно хэмээн алс хэтийг төлөвлөн ярих нь сайхан. Тэдний ангийн Ө.Тэмүүлэн гэх 17 настай залуу “Би Шарынгол сумын бичил уурхайд зуны гурван сар  ажилласна. Цаашдаа уурхайн чиглэлээр томоохон компанид ажиллахыг зорьж энэ сургуульд уул уурхайн машин тоног төхөөрөмжийн механикч мэргэжлээр суралцаж байна” гэв.

 

Энэ коллежид Зүүнхараа, Ерөө, Баруунхараа зэрэг сумын 250 гаруй хүүхэд суралцдаг байна. Төслийн хүрээнд зураг зүй автоматжуулалтын ангийг тохижуулж өгснөөр мэргэжлийн онол зураг төслийг өмнө нь гараар зурдаг байсан бол одоо зураг төслийн программ ашиглан компьютероор зурдаг болжээ. Ингэж дадлагжаад ажлын байран дээр гараад ч угсрааны зургаа программ ашиглан үйлдэх аж. Нэг ээлжинд 15-20 хүүхэд дадлага хийх боломжтой гар болон автомат тоног төхөөрөмж бүхий кабинетийг ч тохижуулжээ.

Нинжа гэх эл нэр томьёонд олон хүн дургүй. Тиймээс ч гар аргаар алт олборлогчид, дараа нь хувиараа ашигт малтмал олборлогч ч /ХАМО/ гэж нэрлэсэн. Хэдий “нинжа” гэх нэршил ийн хэд дахин өөрчлөгдсөн ч өнөө л ногоо түмпэнгээ үүрсэн алт хайгчид бахь байдгаараа л хөндий талаар хэрэн хэсч байсан. Харин Швейцарын хөгжлийн агентлагаас манай улсад хэрэгжүүлсэн “Тогтвортой бичил уурхай” төслийн хүрээнд тэд “нинжа” биш “бичил уурхайчид” болж, тэдний боловсролтой, мэдлэг чадвартай “бүтэн” ирээдүйг ч Швейцарын ард түмний татварын мөнгөөр бэлтгэж байна.

0
таалагдаж байна

0
таалагдахгүй байна

Холбоотой мэдээлэл Бүгдийг үзэх

Сэтгэгдэл (-)

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд манай сайт хариуцлага хүлээхгүй болно. Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү!
0/1000
  • Зочин ×
    Хариулах ({[{ cmmnt.children.length }]})
    0/1000
    • Зочин {[{ childComment.ip_address }]} ×
      {[{ childComment.text }]}
      {[{ childComment.dislike_count }]}
    • Бусад сэтгэгдэл ()
  • Бусад сэтгэгдэл ()

Дуртай төрөл

Л.Ариунсайхан: Монголчуудын сэтгэцийн эрүүл мэнд сэхээнд байна

2024-06-11

Хүүхдийн зуслангууд ямар төлбөртэй байх вэ?

2024-06-10

ӨӨРИЙГӨӨ НОЙРГҮЙДЭЛТЭЙ ГЭДГИЙГ ХЭРХЭН ИЛРҮҮЛЭХ ВЭ?

2024-06-09

ҮСХ: Манай улсад дөрөв ба түүнээс дээш ихэр хүүхэд 23 байдаг гэж бүртгэгджээ

2024-06-01

Yalalt & Baji - С.Жавхлан

2024-06-13

V сургуулийн уулзвараас Их сургуулийн гудамж хүртэлх замыг хаана

2024-06-09

Бидний Чинзо

2024-06-01

Мишээл: Сошиалд "худлаа" хосууд болж жүжиглэдэг нөлөөлөгч нар байгаа

2024-05-30

Монголчууд Парис руу 32 тамирчнаа илгээнэ

2024-06-21

Зуны олимпын наадамд 200 орны тамирчин оролцоно

2024-06-17

Улсын аварга О.Хангай “Үлэмж бадрах” чимэг хүртэж, Ц.Бямба-Отгон арслан боллоо

2024-06-17

Дэлхийн мастеруудын рекордыг шинэчилсэн монгол туйванч

2024-06-10
48:24

Н.Номтойбаяр: Тэр орос АЗИЗОВ хэдэн өөрсдийн бууны нохой, даалгавар биелүүлэгч, урвагчдыг МОНГОЛд үлдээсэн бол...

2024-06-21

Х.Нямбаатар: Автобусны жолоочид дизель түлш хулгайлж, камераа салгаж байна. Тиймээс ажлаас нь хална

2024-06-20

Р.Булгамаа: Мөрдөн шалгахдаа нотлох баримтыг устгаж байгааг хариуцлагатайгаар хэлье

2024-06-18

“Энэ бол улс төрийн аллага. Тиймээс МАН энэ тойргийн сонгуулийн менежерээ, нэр дэвшигчдээ татах хэрэгтэй“

2024-06-18

Монголын үзэсгэлэнт охид №170 ❤️

2024-06-03

Монгол элдэв зураг (50 фото) №70

2024-06-02

БНСУ-ын алдарт дуучин Ён Так БОАЖ-ын сайд Б.Бат-Эрдэнийн урилгаар Монгол Улсад зочилж байна

2024-06-01

Алдарт “Balenciaga” брэндийн нүүр царайгаар 50 настай, монгол модель Г.Гансүх ажиллаж байна

2024-06-01

Бидний "паразит" амьдрал

2024-06-21

Өсвөр үеийнхний дайсан цахим заналхийлэлд цэг тавья

2024-06-13

Хар тамхины хар гай

2024-06-11

Ш.Бямбасүрэн: Намайг нутаг буцах гэж байхад аварч үлдсэн хүмүүн

2024-06-04

“Хөдөө Наадъя” Баяр Наадмын Худалдаа BSB-д

2024-06-21

“ЭРТ авбал ИЛҮҮ бонустай” BSB

2024-06-13

Парисын олимп үзэх сүүлийн хоёр харилцагч батламжаа гардан авлаа

2024-06-11

Digi Pay-д бүртгүүлээд PlayStation 5 болон Apple-ын бэлэгтэй болоорой!

2024-06-10

Энэ зун нээлтээ хийх хамгийн өндөр хүлээлттэй кинонууд

2024-06-22

Эрэн сурвалжлагдаж байсан этгээдийг Сонгинохайрхан дүүргээс баривчиллаа

2024-06-22

Автозам дагуух үйлчилгээний цогцолборуудын мэдээллийг GOOGLEMAP-д байршуулна

2024-06-22

Өнөөдөх нар буцах өдөр

2024-06-22

БНСУ-д хөхүүл ханиалгын халдварын тохиолдол сүүлийн 20 жилд бүртгэгдээгүйгээр өсжээ

2024-06-11

Бүгд Найрамдах Ардчилсан Лаос Ард Улсын Ерөнхийлөгч Тонглун Сисүлит төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ

2024-06-11

Энтони Блинкен: Дайн сунжирсанд Xамас буруутай

2024-06-11

Дэлхийн мэдээ цөөн үгээр 06.10

2024-06-10

Хөгжлийн банкны гэх тодотголтой 80 хүн, 4 хуулийн этгээдэд холбогдох хэргийг хянан хэлэлцэнэ

2024-06-17

Ц.Уянга АТГ-т өөрийнхөө мэдүүлсэн 7 тэрбумын хөрөнгө, орлогоо гайхав

2024-06-13

ГАДААДАД ОРШИН СУУГАА ИРГЭД СОНГУУЛЬД САНАЛ ӨГӨХ ХҮСЭЛТЭЭ ЭНЭ САРЫН 15-ААС ӨМНӨ ГАРГАХ ШААРДЛАГАТАЙ

2024-06-13

Да.Ганболдын сонгуульд нэр дэвших эсэх асуудлыг шийдэх шүүх хурал болно

2024-06-11

УПЕГ: БЗС-гийн хоёр албан тушаалтанд эрүүгийн хэрэг үүсгэн яллагдагчаар татан шалгаж байна

2024-06-05

Чойжин ламын сүм музей тусгай хэрэгцээт хүүхдэд зориулан өдөрлөг зохион байгуулна

2024-06-05

ЗӨВЛӨГӨӨ: И-Монголиа аппликейшнээр ЭМД-ын шимтгэлээ хэрхэн төлөх вэ

2024-06-04

Беларусийн Засгийн газрын тэтгэлгээр 28 оюутан суралцаж байна

2024-06-03

Д.Галсандорж: Зэсийн салбарт Монгол Улс том тоглогч болох боломж байгаа

2024-06-22

Ц.Элбэгдорж, Д.Содном нарын шахалтаар Цагаан суваргын ордыг МАК компанид өгчээ

2024-06-11

Үндэсний баялгийн сангийн талаар мэдээлэл хийлээ

2024-06-11

Нүүрсний экспортын хэмжээ нэмэгдсэн ч орлого буурах магадлалтай

2024-06-10

Оросын эсрэг НАТО-гийн бодлогын тухай

2024-06-21

Д.Бат-Эрдэнэ: Хүнийг сонгох эрхээр хангаагүй байгууллагыг 100 сая төгрөгөөр торгодог хуультай

2024-06-21

Хөгжлийн банкны гэх тодотголтой 80 хүн, 4 хуулийн этгээдэд холбогдох хэргийн танхимын нийт шүүгчийн хуралдаан хойшиллоо

2024-06-20

Сонгогчдын нэрийн жагсаалтыг энэ сарын 23-нд эцэслэж, хэсгийн хороодод хүргүүлнэ

2024-06-20

ТББ-ууд сонгуулийн хөтөлбөрт дүн шинжилгээ хийж нам, эвсэлд хүргүүлснээ танилцууллаа

2024-06-20

Өр төлбөрөө төлсөн 155,315 иргэн, ААН-ийн зээлийн мэдээллийн сангийн "хар жагсаалт"-аас чөлөөллөө

2024-06-10

Инфляц өмнөх оны мөн үеэс 5.7%-иар өсжээ

2024-06-10

Сонгуулийн дараах эдийн засаг ямар байх вэ?

2024-06-10

Төрийн эрх мэдэл хэнд байх ёстой вэ?

943

МАН-ыг тараах Ерөнхийлөгчийн захирамжийн тухай та ямар үзэл бодолтой байна вэ?

1,054

Коронавирусийн вакцинуудаас та алийг нь үр дүнтэй гэж бодож байна вэ?

1,621

Хэрэв та АНУ-ын иргэн байсан бол Ерөнхийлөгчийн сонгуульд хэнд саналаа өгөх вэ?

419