Эдийн засгийн сэтгүүлчдийн “Өөрчлөгч” клуб сар бүр улс орны эдийн засгийн салбарын тулгамдсан болон цаг үеийн асуудлаар хэлэлцүүлэг өрнүүлдэг уламжлалтай. Энэ удаагийнх “Гурван талт хөгжлийн бодлого ба бүтээн байгуулалт” сэдвээр барилгын салбарын асуудлыг хөндөж, Барилга хот байгуулалтын дэд сайд Ш.Лхамсүрэн, нийслэлийн Засаг даргын орлогч П.Баярхүү, Монголын Барилгын үндэсний ассоциацийн удирдах зөвлөлийн гишүүн Д.Цэнд, МҮХАҮТ-ын дэргэдэх Барилгын зөвлөлийн дарга Г.Батжаргал, Монгол Улсын зөвлөх архитектор Я.Шархүү нар сэтгүүлчидтэй ярилцлаа. Барилга хот байгуулалтын яам ирэх жилүүдэд Богд уулыг нар зөв тойрсон, нийслэлийн шинэ дагуул хот барихаар төлөвлөж байгаа аж.

Түүнчлэн нийслэлээс Буянт-Ухаа онгоцны буудлыг шинэ хот төсөл болгож, эдийн засийн чөлөөт бүс байгуулах боломжтой гэж үзэж байгаа юм байна. Ийнхүү Гурван тулгуурт хөгжлийн бодлогын хүрээнд, Эмээлтээс Бага хангай зөрлөг хүртэлх төмөр замын, Хөшигтийн хөндийн шинэ нисэх буудал дагасан агаарын, Улаанбаатар-Хөшигт чиглэлийн хурдны зам буюу авто тээврийн гэсэн дэд бүтцийн шинэ коридоруудыг бий болгох боломж байгаа салбарынхан дуулгав. Урьдчилсан ТЭЗҮ нь хийгдсэн онгоцны буудлыг эдийн засгийн нээлттэй бүс болгохоор зорьж байгаа аж. Ингэхдээ онгоцны буудалд тулгуурласан аялал жуулчлал, морин тойруулга, тээвэр ложистекийг хөгжүүлэх нь хамгийн зөв шийдэл гэж үзжээ. Хэлэлцүүлгийн үеэрх талуудын байр суурийг хүргэе. 

 

Барилга хот байгуулалтын дэд сайд Ш.Лхамсүрэн: 600-700 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалтаар 20-30 мянган айлыг орон сууцжуулах боломжтой

- ТОСК Хөгжлийн банкнаас их хэмжээний зээл авсан байдаг. “Буянт-Ухаа 1” хорооллыг барих мөнгийг Хөгжлийн банкнаас зээлээд түүнийгээ буцааж төлөлгүй “Буянт-Ухаа 2” хорооллыг үргэлжлүүлээд барьчихсан. Энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэхээр болсон бэ? 

- Хөгжлийн банкнаас авсан зээл улсын төсвөөс төлөгдөх ёстой. Үе, үеийн Засгийн газраас энэ өрийг улсын төсөвт суулгах тогтоолын төсөл гардаг боловч хэрэгждэггүй. Засгийн газар асуудлаа шийдэхгүй явсаар 330 тэрбум төгрөгийн өртэй болсон. Төр юу гэж амладаг вэ гэхээр ард иргэдээ аятай, тухтай орон сууцанд амьдруулна гэж амалдаг. Үүнийг төрийн агентлаг хэрэгжүүлэх ёстой. Гэхдээ яаж хэрэгжүүлэх вэ гэхээр сан бий болгож, ипотекийн зээлийн гол эргэлтийг нь ТОСК явуулах ёстой юм. Уг нь барилгачдаас орон сууцыг нь худалдаж аваад иргэдэд урт хугацаагаар зээлүүлэх хэрэгтэй. Гэтэл төр нь зээл аваад барилгачидтайгаа өрсөлдөөд орон сууц барьсан шүү дээ. 

- Үүнийг  яаж шийдэх вэ?

- ТОСК-ийн балансыг цэвэрлэх асуудал гарч ирж байгаа. Дутуу баригдсан барилгуудыг гүйцээх шаардлагатай. “Буянт-Ухаа 2” дээр 18 ширхэг 970 айлын орон сууц 60 хувийн гүйцэтгэлтэй байсныг Засгийн газрын тогтоол гарч, дуусгах шийдвэр гарсан. Дөрвөн аймаг дээр дутуу баригдсан ТОСК-ийн орон сууцууд байгаа. Үүнийг гүйцээхээр Засгийн газар 55 тэрбум төгрөгийг  Хөгжлийн банкаар санхүүжүүлэхээр болсон. 

- Хэзээнээс хэрэгжих вэ? 

- Энэ сараас хэрэгжээд явна. Ийнхүү 970 айлын орон сууцыг ирэх арваннэгдүгээр сард ашиглалтанд оруулна. 

- Барилгын компаниудын нөхцөл байдал ямар байгаа вэ? 

- Ер нь бол хүнд байгаа. Гэхдээ 2017 онд эдийн засаг өсч эхэлсэн учраас сэргэж эхэлсэн. 

- Ипотекийн зээлийн асуудлыг Засгийн газар дангаараа хэрэгжүүлэхээр болсон шүү дээ. Хүртээмжийг нь сайжруулах тал дээр ямар арга хэмжээ авч байгаа вэ. Зээлийн хүүг нь таван хувь болгох тухай асуудал яригдаж байгаа? 

- Ипотекийн зээлийг таван хувийн хүүтэй болгох асуудлыг банк, санхүүгийн байгууллагууд боломжгүй гэж харж байгаа. Харин барилгын салбарынхан аль болох таван хувь болгох гээд зүтгээд л байна. Энэ хувилбар дээр судалгаа гаргаад олон улсын байгууллагуудтай хамтарч ажиллаж байгаа. Дэлхийн Ногоон хөгжлийн сангаас санхүүжих бололцоо бий гэж харж байна. Засгийн газраас бага зэрэг хөрөнгө гаргуулна. Тэгээд бусад хандивлагчдын эх үүсвэрийг татахад таван хувийн орон сууцны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх бүрэн бололцоотой гэдгийг судалгаа харуулсан. 600-700 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхэд 20-30 мянган айлыг орон сууцжуулах бүрэн боломжтой. 

 

Нийслэлийн Засаг даргын дэд бүтцийн орлогч П.Баярхүү: 2017-2020 онд нийт 50 “Дэд бүтцийн төв” барина
 
Улаанбаатар хот 216 мянган өрхтэйгөөс 40 хувь нь орон сууцанд амьдардаг. Үлдсэн 40 хувийг шугам сүлжээгээр цахилгаанаар хангаж халаагуур хэрэглэнэ. 20 хувийг сайжруулсан түлшээр хангаж, захын бүсүүдэд дэд бүтцийн төвүүд барина. Энэ ажил эхэлсэн. Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу гэр хорооллыг төвийн, дундын, захын гэсэн гурван бүсээр хөгжүүлнэ.
Төвийн бүсийн гэр хороолол нь нийт гэр хорооллын 23.9 хувь буюу 2317 га газрыг хамардаг бөгөөд төвлөрсөн инженерийн шугам сүлжээнд холбогдох бололцоотой бүсэд орон сууцны хороолол, үйлчилгээний өндөр давхрын барилга, байгууламж барина.  Өнгөрсөн хугацаанд гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд нийтдээ 24 байршилд 1473 нэгж талбарын 90 орчим га газрыг чөлөөлөн, дэд бүтцийн ажилд 104.3 тэрбум төгрөгийг зарцуулж, 5093 айлын орон сууц ашиглалтад оруулсан. Төвийн бүсэд 2018 онд нийслэлийн төсвөөс 10.1 тэрбум төгрөгийг зарцуулж инженерийн дэд бүтцийг барина.
Мөн гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн инженерийн болон нийгмийн дэд бүтцийн ажлуудыг БНХАУ-ын Засгийн газрын хоёр тэрбум юанийн буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэсэн. Дундын бүсийн гэр хороолол нь нийт гэр хорооллын 28.8 хувь буюу 2794 га талбайг хамардаг бөгөөд төвлөрсөн инженерийн шугам сүлжээнд холбогдох боломжгүй  бүсэд “Дэд бүтцийн төв” төслийг хэрэгжүүлнэ. 2017-2020 хүртэл нийт 50 “Дэд бүтцийн төв”- ийг барихаар төлөвлөж 2017 онд “Дэд бүтцийн төв” барих бэлтгэл ажлыг ханган техник, эдийн засгийн үндэслэлийг боловсруулж, таван байршилд ажлын зураг төсөв хийсэн.
Захын бүсийн гэр хороолол нь 4402.5 га буюу 47.3 хувийн гэр хорооллын хэсэгт үе шаттайгаар бие даасан инженерийн шугам сүлжээ, сэргээгдэх эрчим хүчний хангамжид холбоно.

 

Эх сурвалж: "Үндэсний шуудан" сонин