Спортын төрлүүд дотроос хамгийн аюултай нь экстрим гэдэгтэй хүн бүр санал нийлэх биз ээ. Бусад төрлүүдээ бодвол харьцангуй өндөр эрсдэлтэй, тэр хэрээрээ хүмүүсийг бишрүүлж, сэтгэлийн таашаал өгч байдаг энэ төрлөөр хичээллэгсэд олон.
Үнэндээ бид бүгд экстримээр ямар нэгэн байдлаар хичээллэж үзсэн байдаг. Уулын уруу, шатны уруу дугуйгаа жийх, гэрийнхээ дээврээс гулгах гэх мэтээр бид хүүхэд насандаа янз бүрийн сонирхолтой бас аюултай зүйлсийг хийж үзсэн байдаг. Тэр бүгд экстрим юм. Зарим нь экстримийг спорт биш хүн өөрийнхөө сонирхлоор хийж буй зүйлс ч гэдэг. Гэхдээ олон хүн, олон улс тогтсон хэдэн төрлөөр хичээллэж байхад олныг хамарсан спорт болохоос өөр яалтай билээ.
Экстрим тэр чигээрээ залуу насны спорт, бас хүнээс үргэлж илүү ихийг шаардаж байдаг ч хичээллэгсдийн тоо буурахгүй, жил бүр олон мянган залуучууд шинээр нэмэгдэн орсоор байна. Мэдээж экстрим дотор ч бусад төрлүүд дотроосоо аюултайд тооцогдох төрлүүд бий. Тэдгээрээс хамгийн аюултай 10-ыг нь хүргэе.
10 Агуйд шумбалт / Cave Diving/
Агуйд шумбалтыг бал сар эсвэл амралтаараа халуун орны шүрэн аралд очиж байгалийн сайхантай танилцаж шумбахтай адилтгаж болохгүй. Харанхуй, хүйтэн, бүрэн судлагдаагүй агуйн гүнд шумбах нь тийм ч амар зүйл биш. Хүнээс асар зориг, тэвчээр шаардана.
Дэндүү гүнзгий, тас харанхуй олон хонгил бүхий агуйд шумбахад ямар ч шумбагч сандардаг байна. Бас харанхуй хонгилуудын хаа нэгтээ махчин араатан нуугдаж байж ч магадгүй.
9 Ширүүн голоор хөнгөн завьтай аялах /White Water Rafting and Kayaking/
Бидний цөөнгүй нь зөөлөн урсгалтай гол юм уу нуурын дэргэд зогсч байгаад загас барьж үзсэн. Гэхдээ адреналины хэмжээг нэмэгдүүлэхэд энэ хангалтгүй.
Ширүүн урсгалтай гол, түүний бага хэмжээтэй хүрхрээ, хясаанаас завиар буух нь хүнийг жинхэнэ утгаар нь түгшээдэг. Ганц л алдаа гаргавал завьтайгаа хөмрөх, хад чулуунд цохиулах, цаашлаад амь насаа алддаг.
8 Уулын дугуйн уралдаан /Downhill Mountain Bike Racing/
Уулан дээр өндөр хурдаар хад чулуу, гуу жалгын хажуугаар давхих үнэхээр аюултай. Туршлага муутай дугуйчин хадан цохионоос унах, ноцтой бэртэж гэмтэх энүүхэнд. Үзэгчдийг татах зорилгоор хад чулуу, дов толгод ихтэй замаар дугуйчид уралддаг.
Ерөнхийдөө дов толгодын дээгүүр давхиж, уулын уруу уралддаг дугуйн уралдаанууд бүгд л аюултай ч хамгийн аймар нь “Downhill Mountainbiking” хэмээх цагт 70км хүртэл хурдтайгаар уулнаас урууддаг уулын дугуйн уралдаан юм.
7 Том давалгаан дээр гулгах /Big Wave Surfing/
Хамгийн аюултай экстримийн нэг нь том давалгаан дээр гулгах явдал юм. Байгаль эхийн хүчийг хэн ч давж гарч чадахгүй. Гэсэн ч хүмүүс аль болох том давалгаан дээр гулгаж сурахыг хүсч энэ спортоор хичээллэдэг. Одоогоор мэргэжлийн тамирчин дөрвөн давхар байшин шиг давалгаан дээр гулгаж, цагт 30 км хүртэл хурдалж байна.
Мэдээж давалгаагаа мэдэрч чадахгүй цохиулбал живэх, толгой өвдөх, чих шуугих, цаашлаад хад чулуунд хүртэл цохиулах аюултай. Хэдий сайн сэлэгч байлаа ч 1, 2 давхар өндөр барилга шиг давалгаанд цохиулаад живнэ. Нэг удаа цохиуллаа гээд өндийхгүй бол давалгаа зогсоо зайгүй таныг нүдэж, ядраана.
Дээрээс нь давалгаа дагаж ирсэн аварга загасанд бариулах явдал ч цөөнгүй гардаг байна.
6 Бух унах /Bull Riding/
Бух унах, бух сургах бол орчин үеийн экстрим спорт биш. Гэсэн ч одоог хүртэл хамгийн аюултай, хамгийн үзүүштэй спортын төрлийн нэг байсаар байна. “Родео” хэмээх ковбойчуудын бухын нуруун дээр тогтох тэмцээнд хамгийн догшин бухнуудыг шилж оролцуулдаг бөгөөд мэргэжлийн унагчид 8 секунд л нуруун дээр нь тогтох ёстой.
Гэхдээ тийм ч амаргүй байдгийг бид бүхэн мэднэ. Нэг тонн гаруй жинтэй улангассан бухын нуруун дээр тогтох, цаашлаад аль болох бага доргиж унаж сурахын тулд маш олон удаагийн бэлтгэл сургуулилт хийдэг.
5 Гудамжаар тобогган чаргаар уралдах /Street Luge/
Энэ бол өндөр хурдаар хурдалдаг хүндийн хчний спорт юм. Бидний мэддэг “санкетик”-тай тун төстэй тобогган хэмээх дугуйт хавтан дээр биеэрээ хэвтэж гудамжаар хурдалдаг бөгөөд ингэж хэвтсэнээр хүндийн хүч доор байрлаж тэнцвэрээ илүү хадгалж, өндөр хурд авах боломж бүрддэг байна юм.
Тобогганаар 160 км/цаг хүртэл хурдлах боломжтой ба гудамжаар ийм хурдтай давхих нь маш өндөр эрсдэлтэй. Түүнээс гадна жолоодогчоос тун нарийн мэдрэмж шаардана.
4 Бухнаас зугтах /Bull Running/
Испаниас гаралтай энэ зүйл туйлын аюултай. Хэдийгээр шинэ спорт биш, магадгүй спорт биш байж болох ч бухнаас зугтах фестивал одоог хүртэл оролцогчид ихтэй байна. Жил бүрийн долдугаар сард Испанийн Памплона хотод бухнаас зугтах фестивал болдог.
Хотын төв гудамж буюу 825 метр урт нарийн гудамжаар хүмүүс бухнуудаас зугтдаг бөгөөд хэрвээ буханд мөргүүлвэл тэр жилийн барцад нь арилж байна гэж үздэг. Хэдий тийм ч жил бүр 50-100 хүн буханд мөргүүлснээс болж гэмтэж бэртдэг байна.
3 Нисдэг тэрэгнээс цанаар буух /Heli Skiing/
Өвлийн улиралд алслагдмал бүс нутагт нисдэг тэрэгнээс цанаар буух нь тийм ч амар зүйл биш. Жинхэнэ адал явдал хайгчдын л зөвхөн сонирхдог энэ төрлөөр хичээллэгсэд бэртэж гэмтэх явдал бол энгийн үзэгдэл.
Цанаар гулгагчдын гол кайф нь нисдэг тэрэгнээс үсэрсэн хурдаараа уулын уруу уналгүйгээр гулгах явдал юм.
2 Суурь үсрэлт /Base jumping/
Суурь үсрэлт нь үсрэлтийн төрөл дотроос хамгийн аюултай. Энэ төрлөөр үсрэгчдийн “суурь” нь өндөр барилга, цамхаг, антен, хадан цохио болдог.
Үсрэгчид тэрхүү өндөр суурин дээрээ гарч, тэндээсээ шүхрээр үсэрдэг ба экстрим спортын олонхи тамирчид энэ төрлийг спорт хэмээн хүлээн зөвшөөрдөггүй. Бас ийм үсрэлтийг олон газар хориглож, хууль бус үйлдэлд тооцдог.
1 Чөлөөт авиралт /Free Climbing/
Дэлхийн хамгийн аюултай 10 экстрим спортын эхэнд яах аргагүй чөлөөт авиралторно. Эгц өндөр хадан цохио уруу нүцгэн гараараа шахуу авирна гээд төсөөлдөө.
Чөлөөт авирагчид уулчдын ууланд авирахдаа ашигладаг аюулгүйн багаж хэрэгслийг аль боло ашиглахгүйгээр авирахыг илүүд үздэг бөгөөд ганц л алдаа таныг хэдэн зуун метрийн өндрөөс унахад хангалттай байдаг.
Товчхондоо "чөлөөт" гэдэг үг нь зориулалтын багаж хэрэгсэл, хувцасгүй гэсэн үг.