Витамин А дутагдахад ханиад томуунаас эхлээд ДОХ хүртэл халдах магадлал эрс ихэсдэг
Витамин А бид бүгдийн мэдэхээр шар лууванд энэ витамин байдаг. Гэхдээ яг ч тийм биш. Лууванд Beta-karoten хэмээх бодис байдаг ба энэ нь биед орсноос хойш элэгнээс ялгарах энзимийн үйлчлэлээр сая л жинхэнэ А витамин болж хувирдаг байна. Харин дан А нь ретинол хэмээн нэрлэгддэг.
Харин элэгний үйлчлэлээр бета каротен нь биед шимэгдэх нь 20-50% байдаг байна. Харин үл мэдэгдэх шалтгаанаар энэ бодисыг хэр их хэрэглэнэ төдий хирээр шимэгдэлт нь буурдаг байна. Энэ талаар: Novotny JA1, Harrison DJ, Pawlosky R Beta-carotene conversion to vitamin A decreases as the dietary dose increases in humans. Nutr. 2010 May;140(5) эндээс олж уншиж болно.
Сонирхолтой хэдэн баримт өгүүлэхэд,
-Ногоон навчит ургамал ихээр хэрэглэгч эхчүүдэд А витамин дутагдалтай байдаг байна.
-Цөсний хүүдийгээ авахуулсан хүмүүс бас А витаминаар үргэлж дутагдаж байдаг нь батлагдсан байна.
-Бамбай булчирхайн үйл ажиллагаанд иодоос гадна А вит бас маш чухал үүрэгтэй байдаг байна. Энэ нь А витамингүй бол бамбайн үйл ажиллагаа бас л доголдоно гэсэн үг.
-Чихрийн шижинтэй хүмүүст А витамин бас маш чухал хэрэгтэй байдаг байна, тэдний биед үүссэн шарх анихад, ялангуяа хөлөн дээрх шарханд сайнаар нөлөөлдөг байна.
Бага насны хүүхдийн биед каротен бодисын солилцоонд орж А витамин үүсэх нь бага байдаг.
Хүнсээр биед орж ирсэн бета каротен нь цөсний үйлчлэлээр сая А болж хувирдаг. Энэ нь цөс хэрвээ бага ялгарах юм бол А бас бага хэмжээгээр л бий болно гэсэн үг. Тэгэхээр биед А хангалттай хэмжээгээр үүсгэе гэвэл яг л Д витаминтай адилхан тослог хүнс, холестерин шаардлагатай болж таардаг.
Нэг жишээ хэлэхэд нэлээн хэдэн жилийн өмнө олон улсын тусламжийн шугамаар Гватемали улсад их хэмжээний тослоггүй сүү нийлүүлсэн ба түүний дараахан тэнд олон хүн хараагүй болох, хол ойрын харалган өвчин ихээр дэлгэрч байсан нь хэвлэлд мэдээлэгдэн үлдэж байжээ. Эндээс юуг ойлгож болох вэ гэвэл тослоггүй бүхэн эрүүл гэдэг нь тийм ч 100% үнэн биш юм.
Үгийн далимд хэлэхэд бид тос өөхнөөс илүүтэй нүүрс ус буюу гурил, чихэр, саахараас болж таргалдаг гэдгийг хэлье.
А витамин нь бидний мэдэхээр ганц нүдэнд сайн байдаг биш. Биеийн эсэргүүцэлд голлох үүрэгтэй оролцдог байна. А дутагдахад ханиад томуунаас эхлээд ДОХ хүртэл халдах магадлал эрс ихэсдэг нь тодорхой болсон байна. Мөн ясны өсөлт хөгжилтөд А нь маш чухал байдаг.
Д витамин нь дангаараа биед шимэгдэж үйлчилгээ үзүүлдэггүй. Холестерин болон витамин К2-той заавал хамт хэрэглэдэж байж сая үйлчилдэг. Яг түүнтэй адил А вит нь Д болон К2-той хамтдаа үйлчилгээ нь хамгийн дээд зэрэгтээ хүрч эрүүл мэндэд нөлөөлж чаддаг байна. Үүнийг synergy хэмээн нэрлэдэг. Энэ нь дээрх витаминуудыг хичнээн хэрэглэвч дан дангаараа нэг их үр дүн өгөхгүй нь харагдаж байна. Скандинавын оршин суугчдад А вит-ийн хэрэглээ өндөр, харин нар багатай гэдгээрээ Д нь дутагдалтай байдаг ба үүний улмаас түнхний үений хугарал гэмтэл их байдаг ажээ. Тэгэхээр А, Д, К2 эдгээрийг хамтад нь хэрэглэх учиртайг ойлгоорой. Тун хэмжээг нь өөрсдийн эмч нараасаа асуу гэх байна. Эрүүл энхийг хүсье.
Уламжлалт анагаах ухааны эмч Намхайдоржийн Цогтмандах