Оросын энэ алхам нь цөмийн зэвсэгтэй хамгийн том хоёр гүрний хувьд зэвсэглэлээр хөөцөлдөх шинэ үе шатны эхлэл болж магадгүй гэсэн дүгнэлтийг Жулиан Барнс, Дэвид Сангер нар хийжээ.

Шинэчлэн сайжруулсан пуужинд суурилуулсан, цагт 6 мянган км хүртэл хурдлахаас гадна цөмийн цэнэгт хошуу тээж чадах гипер зэвсэг оросуудад бий гэдэгт эргэлзэхгүй байгаагаа Америкийн албаны хүмүүс мөн өдөр мэдэгдлээ.

Оросууд шинэ зэвсгийн технологийг бий болгохын тулд олон жилийн турш асар их хөрөнгө мөнгө зарцуулсан байна. Тэд Хүйтэн дайны үйл явцыг дахин давтахгүйн тулд, өөрөөр хэлбэл, цөмийн зэвсгийн шинэ системүүдийг зохион бүтээх тал дээр Америкийг гүйцэх гэж байнга оролдсоор ирсэн тэр үеийг дахин давтахгүйн тулд эрс шийдэмгий алхам хийлээ. Нэг жилийн өмнө Оросын Ерөнхийлөгчийн ярьж байсанчлан “Авангард” хэмээх шинэ систем нь ажиллаж эхлэх аваас тэртэй тэргүй хүчирхэг байгаа Оросын цөмийн зэвсгийн чадавхи мэдэгдэхүйц нэмэгдэнэ гэж Америкийн албаны хүмүүс үзэж байна.

Гипер зэвсэг нь асар их хурдтайгаас гадна урьдчилан таамаглахын аргагүй чиглэлд маневр хийдэг учраас түүнийг устгах нь байтугай байрлалыг нь тогтоох ч хэцүү. АНУ-ын зэвсэгт хүчний дээд албан тушаалтнуудын ярьснаар бол, тус улс 2022 он гэхэд өөрийн гэсэн гипер зэвсэгтэй болохоор төлөвлөж байгаа аж. Гэвч энэ нь хэтэрхий өөдрөг зорилт гэж зарим шинжээчид үзэж байна.

Үүний сацуу одоо ажиллаж байгаа болон тэтгэвэртээ гарсан дипломатчдын үзэж байгаагаар бол, Орос улс дуунаас хэт хурдан гипер зэвсгээ байрлуулж эхэлсэн тухайгаа зарлан мэдэгдсэн нь зэвсэглэлээр хөөцөлдөх шинэ үе шатыг эхлүүлэх гэсэндээ бус харин дипломат хэлэлцээг эхлүүлэх зорилго агуулж байгаа бололтой.

Зэвсэглэлд хяналт тавих тухай АНУ, ОХУ-ын хооронд байгуулагдсан, одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж буй цорын ганц гэрээ болох Стратегийн давшилтын зэвсэглэлийг хориглох тухай гэрээг /цаашид СНВ-3/ сунгахыг Трампаар зөвшөөрүүлэх гэж Москва маш их хүсч байгаа. Уг гэрээний дагуу цөмийн цэнэг, тив алгасах баллистик пуужин, шумбагч хөлөг онгоцноос харвадаг баллистик пуужин ба хүнд бөмбөгдөгч нисэх онгоцнуудын тоог хязгаарласан билээ. Гэрээний хүчинтэй хугацаа нь 2021 онд болох Америкийн Ерөнхийлөгч албан тушаалдаа орох ёслолын дөнгөж дараахан дуусгавар болох юм. 

2019 оны 11 дүгээр сард АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Майк Помпео мэдэгдэхдээ “Обамагийн засгийн газар СНВ-3 гэрээг байгуулснаас хойших 10 жилийн хугацаанд дэлхий ертөнц өөрчлөгдсөн, ийм учраас зэвсэглэлд хяналт тавих гэрээнүүдэд АНУ, ОХУ-аас гадна бусад улс оролцох ёстой” гэсэн байна.

“Орос, Хятад хоёр гипер зэвсгийг үндэсний хэмжээний тэргүүлэх зорилт болголоо. Харин бид тэгсэнгүй” гэж Америкийн зэвсэгт хүчний худалдан авах ажиллагаа, технологи хариуцсан албан тушаалтан Уильям Роупер ярьж байна.

Америкийн зэвсэгт хүчин дуунаас хэт хурдан зэвсгийн хоёр ч загварыг туршиж байгаа аж. Зохион бүтээх ажил эрчимтэй явагдаж байгаа боловч шинэ зэвсгийг 2022 оноос нааш зэвсэглэлд нийлүүлж амжихгүй бололтой. Пентагоны бусад салбар нэгжүүд, тухайлбал, АНУ-ын Батлан хамгаалах яамны дэргэдэх Ирээдүйтэй судалгааны төслүүдийн газар нь гипер зэвсэг зохион бүтээхээр шаргуу ажиллаж байгаа хэдий ч хүссэн үр дүнд хүрэхэд нэлээд олон жилийн хугацаа шаардагдахаар байна.

Гэхдээ оросууд шинэ зэвсгээ байрлуулснаас үүдэн АНУ-д учрах аюул тийм ч  ноцтой биш гэж шинжээчид үзэж байгаа бөгөөд Орос улс цөөн тооны цогцолбор /20-аас цөөн/ байрлуулсан гэж АНУ дахь Зэвсэглэлд хяналт тавих холбооны гүйцэтгэх захирал Дэрил Кимбалл ярилаа. Түүний хэлснээр, Орос, АНУ хоёр зэвсэглэлд хяналт тавих асуудлаарх шинэ хэлэлцээний явцад дуунаас хэт хурдан зэвсгийн талаар хөндөн ярилцах нь зүйтэй ажээ.

Оросын шинэ зэвсэг гэдэг нь дуунаас хэт хурдан, далавчит блок /салдаг хэсэг/ бүхий стратегийн зориулалттай пуужингийн цогцолбор бөгөөд эсрэг талын радарт баригдалгүйгээр агаар мандлын дээд давхаргад нисэж чадах аж.

Дуунаас хэт хурдан байлдааны блок /салдаг хэсэг/-ийг тив алгасагч баллистик пуужинд суурилуулсан бөгөөд уг блокийг эхлээд ердийн пуужингаар байнд хүргэнэ. Бай ойртох тусам уг блок урьдчилан тооцоолохын аргагүй траекториор дуунаас хурдан нисэж эхлэх учраас түүнийг илрүүлэн устгах нь маш хэцүү. Пуужингийн довтолгооноос хамгаалах Америкийн цогцолборуудын ажиллах зарчим нь эхлээд дайсны пуужингийн нислэгийн траекторийг тооцоолж тодорхойлсны дараа түүн рүү амдан сөнөөх пуужин харвахад оршдог. 

12 дугаар сарын 11-ны баасан гарагт Оросын Батлан хамгаалахын сайд Сергей Шойгу Ерөнхийлөгч Путинд илтгэхдээ, стратегийн зориулалттай, далавчит салдаг хэсэг бүхий пуужингийн цогцолбор болох “Авангард”-ыг байлдааны жижүүрлэлтэд гаргаснаа мэдэгдсэн байна. Стратегийн пуужинт цэргийн командлагч Сергей Каракаев-ын мэдээлснээр бол, шинэ пуужингуудыг Казахстантай залгаа хилээс холгүй орших Оренбург мужийн Ясный хотод байрлуулжээ.

Эх сурвалж: geopolitics-news