1. Агшин бүрийг ухамсартай өнгөрөө. Өнгөрсөндөө бүү ээрэгд. Ирээдүйд санаа зовьнож сэтгэлээ бүү чилээ. Энэ л мөчдөө үнэнээр амьдар. Амьдралынхаа агшин бүрийг ухамсарлуулан өнгөрүүл.

2. Хэнийг ч сохроор дагах хэрэггүй. Сударт бичсэн байсан ч, эрдэмтэн хүн хэлсэн байсан ч, аливааг өөрийн ухамсар ухаанаар цэгнэж дүгнэ.

3. Бид энэ ертөнцийг туйлаас үнэн гэж үздэг, гэвч энэ бол гаслан зовлонгийн наадгай төдий. Төрсний эцэст үхдэг нь орчлонгийн жам юм.

4. Гагцхүү мэдлэг ухаан л мунхагыг арилгана, зөвхөн зан үйл үйлдэж, тахил өргөж, мацаг барьж мунхагыг алга болгохгүй. Бяслагаар л мунхагын харанхуйгаас сэрнэ.

5. Гоо сайхан гэгч эд зүйл бус. Тиймээс амгаланг олсон хүн гоо үзэсгэлэнд хэзээ ч уруу татагдахгүй бас зүсний муугаас ч цэрвэдэггүй билээ.

6. Та гэмт үйл хийх гэж байснаа ухаарсан тэр мөч бол авралд хүрэх замын тань анхны алхам юм.

7. Миний мөрөөр замнах нь буянаас их харгалзана. Учир нь бүх газар мөрийг төгсгөх хүн ховроор барахгүй анхлан орох ч хэцүү.

8. Үзэн ялалтаар үзэн ядалтыг дийлэхгүй, Түүнийг зөвхөн асрал хайр л ерөндөглөнө. Энэ бол хорвоогийн тогтсон жам.

9. Үхэл гэдэг амьдралын салшгүй нэг хэсэг. Үүнийг сайтар ойлгож санаж явах хэрэгтэй. Бид бүгд амьд сэрүүндээ бүх хүслээсээ ангижирч амар амгаланг л олох нь чухал. Амар амгаланг олсон хүн л сэтгэл дүүрэн аз жаргалтай амьдарна.

10. Уур хилэн дүрлэлзсэн галтай адил. Үзэн ядалт буг чөтгөрөөс өөрцгүй. Ухаанаа гээвэл урхинд орсноос ялгаагүй. Хүсэл шунал бол хамгийн том саад тотгор.

11. Хүний муу бодол санаа өөрийнх нь дайсан болж, юуг ч хийлгэж мэднэ. Бидний бодол бидний байр байдлыг илтгэнэ, зөв бодол сайн үр дүн авчирна хар муу бодол нь муу муухай л дагуулна. Энэ бол байгалийн зүй тогтол.

12. Нинжин сэтгэл байж гэмээнэ бусдын зовлонг ойлгож тэдэнд зовлон уй гашууг давах хүч хайрлана. Олон судар уншиж сайн сайхныг номлодог ч, явдал мөр тань хамаг амьтны тусын тулд бус аваас тус үл болмуй.

13. Бид энэ насандаа хураасан үйлийн үрээ зөвхөн энэ насандаа эдлээд зогсохгүй, хойд төрөлдөө ч гэсэн эдлэх болно.

14. Айдсаас бүрэн чөлөөлөгд. Ирээдүйдээ санаа бүү чилээх тун.Өнгөрсөнд огт харуусах хэрэггүй, нэгэнт өнгөрсөн явдлыг өнгөрсөнд нь үлдээ гадагшаагаа өнгийхийг орхисон зөвхөн тэр л цагт бодит эрх чөлөөгөө олж авна.

15. Үнэн үзэл буюу ном хуваргын ёс журам хүн бүрийн ухамсарт оршин байдаг хүний ухамсрыг сэргээх дээд хүч чадлыг бурхан гэж нэрлэдэг. Дээд ухамсрыг сэргээхийн тулд сонгосон замыг ном гэдэг. Сэтгэлээ хянан шинжилж анхаарлаа төвлөрүүлэхийг ёс журам гэнэ. Эдгээр гурав бидний сэтгэлд оршиж буй.

16. Мууг сайн үйлсээр ял хэрэв муу нь сайн сайхныг дийлбэл хүн төрөлхтөн мөхнө, Харин хорон мууг ялахын тулд дайн хийх гарцаагүй шаардлагатай бол тэрийг хий, өөрөө л дайн битгий эхлүүл, дайныг зөвхөн сүүлчийн арга гэж бод.

17. Үнэнийг дагаж миний гурван захиасыг хүн бүрт түгээ
Өгөөмөр нигүүлсэнгүй бай
Эв эeийг хичээ
Бусдын тусыг ямагт зохио.

18. Амьдарлаа ухаалгаар туулж өнгөрүүлсэн хүн үхлээс хэзээ ч үл эмээх ажгуу. Хүмүүний амьдрал мөнх бус ч сургаал үг минь таны сэтгэлийн хөтөч болж он цагийн уртад ч гэрэлтүүлсээр байх болно.

19. Өөрөө өөртөө гэрэл бол энэ нь таны гарын авлага. Нойрноос сэрж номын мөрөөр алх бясалгаж ухамсраа сэрээ өөрийгөө зөв зам руу чиглүүл. Мухар сохроор бүү дага бүх юмс хувирамтгай юу ч болж байсан тогтуун тайван бай. Үргэлж шаргуу хичээж, цөхрөлтгүй чармай хэзээ ч бүү шантар.

20. Ухамсраа сэрээсэн хүнийг Будда гэнэ.
/Бурхан багш дор аврал одуулмуй/
Сэрсэн хүний сонгосон замыг ном гэнэ.
/Бурханы ном доор аврал одуулмуй/
Сэтгэлээ төвлөрүүлж, хянаж чиглүүлэхийг хувраг гэнэ.
/ Бурсан хувраг доор аврал одуулмуй/

21. Бурхан би хаа сайгүй ажирч байгаа. Модны навчинд, урсах голын усанд, гялбах нарны туяанд, сэвшээ салхинд, газрын хөрсөнд хүртэл бурхан оршино. Чиний сэтгэл зүрхэнд бурхан би оршиж байгаа. Бурхан миний адист хаа сайгүй бий гэдгийг үргэлж санаж яваарай.

Хүмүүс агаар усан дээр алхах нь гайхамшиг гэдэг харин бурхан багшийн айлдсанаар бол агаар усан дээр алхах нь гайхамшиг биш. Харин газар шороон дээр алхах нь гайхамшиг сайн хархын бол амьдралд хаа сайгүй гайхамшиг бий бид л харж чаддаггүй. Хөх тэнгэрт үргэлжид хэлбэрээ солих үүл, модыг хучсан олон навчист, балчир хүүхдийн сониуч хархан нүд энэ бүгд амьдралын гайхамшиг юм шүү...

2500-н жилийн өмнө Бурхан багш хорвоо дэлхийг амгалан жаргалангаар бялхаасан билээ. Түүний сургаал зам мөр орчлон ертөнцийн төгсгөл хүртэл бидэнтэй хамт байх нь дамжиггүй.

М.Бүжин