Засгийн газрын хууль бус үйлдлүүд ЗХШ-ийн хяналтаас гарах нь
Өнгөрсөн хавар Захиргааны ерөнхий хуулийг өөрчлөх замаар эрх баригчид хуульгүй, хяналтгүй шийдвэр гаргадаг байх шийдвэрийг парламентаар батлуулах гэсэн Засгийн газрын санаархал хуульчдын эсэргүүцэлтэй тулаад намжсан билээ. Гомдсон иргэд хандах газаргүй, даварсан төрийг хянах боломжгүй болгохыг санаархаж байна гэж хуульчид, олон нийт уг хуулийн төслийг эрс эсэргүүцэж байсан. Тэгвэл уг төслийн зүсийг нь хувилгаад дахин зүтгүүлэх гэж байна. Өчигдөр хуралдсан МАН-ын бүлэг тус хуулийн төслийг дахин өөрчлөх Засгийн газрын саналыг хэлэлцжээ.
Энэ тухай бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн “Засгийн газар Захиргааны ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулахдаа УИХ-аас гаргасан шийдвэр, түүнийг хэрэгжүүлсэн Засгийн газар, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллагын шийдвэр, үйл ажиллагаа Захиргааны ерөнхий хуульд хамаарахгүй гэж өөрчлөхөөр болсон” гэв. Энэ нь олон нийтийн санаа бодлоор хуулийн төслийг өөрчилсөн мэт дүр үзүүлж байгаа боловч эцсийн дүндээ Засгийн газрын хууль бус шийдвэрүүдийг хамгаалах “нуувч” болж байна.
Түүний тайлбарлаж буйгаар нийтийн эрх ашгийг хохироосон УИХ-ын шийдвэр түүнийг хэрэгжүүлсэн бусад байгууллагын зөв бурууг үндсэн хуулийн цэц дэнслэх ёстой гэж гишүүд үзсэн аж. Гэвч ҮХЦ УИХ-аас гаргасан тогтоол шийдвэр үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг л хэлэлцдэг болохоос бусад хуулийн зөрчлийг шүүн хэлэлцдэггүй. Мөн Захиргааны ерөнхий хуульд УИХ-ын шийдвэр хамаарахгүй болсноор парламентаас төсөв, хөтөлбөр, үйл ажиллагааны үүрэг чиглэл авдаг Засгийн газрын олон шийдвэр тус хуульд хамаарахгүй болно.
Тэгэхээр олон нийтийн хүсэл, зорилгод нийцсэн гэхээсээ илүүтэй Засгийн газар өөрийн алдаа, завхарлыг хуулийн өөрчлөлтөөр залруулах гэж оролдож байгаа хэрэг биш үү. Өнгөрсөн хугацаанд Засгийн газар түүний харьяа байгууллагуудын буруу шийдвэрийн улмаас иргэд ААН-д 24 тэрбум төгрөгийн хохирол учирсныг захиргааны хэргийн шүүх нотолж нөхөн төлбөр гаргуулсан. Зөвхөн 2017 онд гэхэд иргэн, ААН-ээс Засгийн газар түүний харьяа байгууллагатай холбоотой 1772 өргөдөл, гомдол гаргаж Захиргааны шүүх 1060 хэргийг хянан шийдвэрлэж иргэдэд хохирлоо нөхөх боломж олгосон байна.
Үүний 19 нь УИХ-аас баталсан хөтөлбөр, чиглэлийг хэрэгжүүлсэн Засгийн газрын шийдвэртэй холбоотой маргаан бөгөөд 10-т нь Засгийн газар ялагдал хүлээгээд байгаа юм. ЗГ бол угаас УИХ-аас чиглэл авч ажилладаг институц. Тэгэхээр найруулгын чанартай энэ өөрчлөлт нь энэ хуулийн төслийг ямар ч байдлаар хамаагүй зүтгүүлэх гэсэн өнгөлөн далдлалт гэж харагдаж байна. Өнгөрсөн хаврын улс төрийн гол сэдэв байсан, одоо байгаа хувилбараар батлагдвал иргэдийн эсэргүүцэлтэй тулгарах нь тодорхой энэ хуулийн төслийг ЖДҮХС, Засгийн газрыг огцруулах эсэх тухай асуудал зэрэг олон үймээний дундуур чимээгүйхэн шургуулж батлуулах гэсэн санаа гэж хардах үндэслэлтэй.
Үүнээс гадна, эргэлзээ төрүүлэх маргаан ч гарах бололтой. Тухайлбал, УИХ-аар баталсан Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр болон гүйцэтгэх засаглалын үйл ажиллагаатай холбоотой шийдвэрүүдийг хэрэгжүүлэх явцад гарсан алдаа дутагдал УИХ-ын хариуцлага болж Захиргааны ерөнхий хуулийн гадна үлдэх үү гэсэн асуулт тулгарч байна. Энэ тохиолдолд Засгийн газар парламентаар баталсан мөрийн хөтөлбөрийн дагуу үйл ажиллагаа явуулсан гэдгээр хариуцлагаас бултах боломжтой. Энэ мэтчлэн хуулийн ойлгомжгүй байдлыг үүсгэх шийдвэрийг уих-аар батлуулахаар хууль зүйн сайд шахаж эхлээд байгаа юм.