Одоогоор 100-гаас дээш метр өндөр 6-7 барилга нийслэл хотод хэдийнэ сүндэрлэжээ. Тэгвэл урт чацтай барилгуудыг даган шинэ бизнесүүд цэцэглэж эхэллээ. Барилгын “нуруу” сунахын хэрээр бизнесийн боломжууд тэлж буй нь энэ. Нийслэлийн толь болдог шилэн цамхагуудыг цэвэрлэх бизнес ид цэцэглэж байна. Өдгөө “Метр квадрат”, “өнгөлөг хот”, Sky Professional зэрэг 4-5 компани барилгын гадна шилэн фасадыг цэвэрлэх үйлчилгээ үзүүлж байна. “Шилэн фасадтай барилга барьж эхэлснээс хойш Монголд энэ үйлчилгээ нэвтэрсэн. Өөрөөр хэлбэл, өндөр барилгуудыг дагаж үүссэн гэсэн үг” хэмээн Sky Professional компанийн гүйцэтгэх захирал Б.Золжаргал ярилаа. Долоо дахь жилдээ үйл ажиллагаа явуулж буй тус компани 2014 онд зах зээлийн бүрэн судалгаа хийжээ.

Тухайн үед буюу одоогоос дөрвөн жилийн өмнө энэ зах зээлийн хэмжээ 350 мянган ам метр талбайд хэмжигдэж байсан бол өдгөө 50 хувиар өсчихөөд байгаа аж. Ялангуяа, шилэн фасадтай барилгын зах зээлд 80 метрээс дээш өндөртэй барилгуудын тоо эрчимтэй нэмэгдэж, жин дарахуйц нөлөө үзүүлж буйг Uniservice компаниас мэдээлэв. Тухайлбал, Shangri-La Mall гэхэд 40 мянган ам мерт шилэн гадаргуутай. Харин Сentral Tower-ийн гадна шилэн фасадын талбай 23.4, “хаан банк” цамхагийнх 19 мянган ам метр. Түүнчлэн “Zaisan Hill”, Encanto зэрэг томоохон шилэн барилгууд сүндэрлэснээр энэ зах зээлийн хэмжээ эрчтэй тэлжээ. Дэлхийн том хотуудтай харьцуулахад Улаанбаатар хотод 5000 ам метрээс дээш шилэн фасад бүхий барилгын тоо цөөн. Гэхдээ бидний нэрлэдгээр шилэн “өндрүүд” энэ зах зээлийн 80 хувийг бүрдүүлж байна. Ам дөрвөлжин шилэн фасадыг цэвэрлэх үнэ 1000-5000 төгрөгт хэлбэлздэг. Үүнд бохирдлын зэрэг, ашиглах тоног төхөөрөмж, барилгын өндөр зэрэг хүчин зүйлс нөлөөлж, үйлчилгээний үнийг дээш, доош хөдөлгөдөг байна.

• 2000 оноос хойш дэлхий дахинд тэнгэр баганадсан барилгуудын тоо 402 хувиар өсчээ.

• Томоохон барилгууд жилд 2-3 удаа гадна шилэн фасадаа цэвэрлүүлдэг.

• Эдгээр барилга нь хотын өнгө үзэмжийг нэмээд зогсохгүй олон бизнес цэцэглэн хөгжих үндэс болдог. 

Энэ зах зээлд хэдий хэмжээний мөнгө эргэлддэг нь тодорхойгүй. Гэхдээ нэгжийн үнийг нь дунджаар 2000-3000 төгрөгөөр тооцвол ойролцоогоор 1.2-2 тэрбум төгрөг эргэлддэг байна. Үйлчилгээ үзүүлэгчдийн тоо нэмэгдэж, зах зээлийн хэмжээ улам тэлж буйгаас компаниуд тоног төхөөрөмж, хүний нөөцөө ч улам сайжруулж буй. Sky Professional компани гэхэд зөвхөн шил бус хөнгөн цагаан, төмөр, чулуу, плита, PVC-ээр хийсэн гадаргууг цэвэрлэдэг байна. Энэ төрлийн үйлчилгээ нь эрсдэл өндөр учраас нарийн мэргэшил шаарддаг. Нэг хүн өдөрт дунджаар 200-500 ам метр талбайг цэвэрлэдэг байна.

Харин Uniservice компани 2016 онд 150 мянган ам метр талбай цэвэрлэж байсан бол өдгөө хүчин чадлаа 200 мянга болгон өсгөжээ. Uniservice компанийн ахлах супервайзор Ч.Эрдэнэбат томоохон барилгууд жилд 2-3 удаа гадна шилэн фасадаа цэвэрлүүлдэг болохыг хэлж байна. Ихэнх барилга хавар болон намар “нүүр”-ээ угаалгадаг байна. Цэвэрлэгээнээс гадна өндөр “нуруу“ дагасан өргөгч шатны эрэлт нэмэгджээ. Нэрээ нууцлахыг хүссэн нэгэн компани гэхэд өнгөрсөн онд том хэмжээний дөрвөн төслийн цахилгаан шатыг бүрэн суурилуулжээ.

Мөн өндөр барилга руу ачаа хүргэх гадна өргүүрийн эрэлт сүүлийн жилүүдэд өсөж буй аж. Ялангуяа, орон сууцны явган болон цахилгаан шатаар зөөх боломжгүй том оврын ачааг иргэд зөөврийн шатаар гадна талаас нь зөөхийг илүүд үздэг болжээ. Энэ төрлийн үйлчилгээний үнэ нь зургаа хүртэлх давхар руу зөөхөд нэг цагт 80 мянган төгрөг. харин давхар дээшлэхийн хэрээр үнэ нь нэмэгддэг байна. Үүнээс гадна өндөр барилгууд нь ус, дулаан дамжуулах өндөр даралтын систем, цахилгааны нэмэлт төхөөрөмжүүдийн эрэлтийг өсгөдөг.

Түүнчлэн даатгалын зах зээлд томоохон түлхэц үзүүлдэг аж. Сүүлийн 60 жилд өндөр барилгуудад зориулсан дэвшилтэт технологиуд үсрэнгүй хөгжжээ. Харин ирэх жилүүдэд ухаалаг болон хамгаалалтын технологиуд улам хүчээ авна гэж мэргэжилтнүүд хэлж байна. Ер нь дэлхий дахинд сүрлэг цамхагуудын оргил үе ирчихээд байгаа. Олон улсад жилд 200 метрээс дээш өндөртэй 200 гаруй цамхаг шинээр босдог байна. 2000 оноос хойш тэнгэр баганадсан барилгуудын тоо 402 хувиар өсчээ. Үүний дийлэнх нь Хятад тэргүүтэй хөгжиж буй, Азийн орнуудад сүндэрлэсэн байна. Барилгын өндөр нь эдийн засгийн хөгжлийг илтгэх хандлага болдог байна. Улс орны сүр хүч хийгээд хөгжлийн бэлэгдэл болдог эдгээр барилга нь хотын өнгө үзэмжийг нэмээд зогсохгүй олон олон бизнес цэцэглэн хөгжих үндэс болж байна.

Эх сурвалж: zgm.mn